Serviks kanseri taraması: Bilmeniz gerekenler

Servikal tarama, erken evrelerde serviks kanseri bulup tedavi etmeyi mümkün kılar. Test, kadının serviksinin yüzeyinden küçük bir hücre örneğini almayı içerir.

Ulusal Kanser Enstitüsü’ne göre, düzenli tarama servikal kanserin insidansını ve ölüm oranını yüzde 80 oranında azaltmaktadır.

Amerika Birleşik Devletleri’nde, 11955 kadın teşhis edildi ve 2013 yılında servikal kanserden 4,217 kadın öldü.

Bununla birlikte, ABD’deki rahim ağzı kanserinden ölümler, teşhis ve tedavideki ilerlemeden dolayı her yıl yaklaşık yüzde 2 oranında azalmaktadır.

Rahim ağzı kanseri

Serviks kanseri rahim boynunun alt kısmının, vajinanın üst ucuna katıldığı serviksi etkiler. Konik veya silindirik bir şekle sahiptir ve vajinanın ucuna doğru çıkıntı yapar.

Kanserin ana nedeni, insan papilloma virüsüdür (HPV). Çoğu HPV vakası kansere dönüşmese de, HPV servikal kanserlerin yaklaşık yüzde 99’unda bulunur. HPV’nin servikal kanser için en büyük risk faktörü olması.

Tarama anormal hücreleri gösterebilir. Başka testler kanserli olduklarını kanıtlarsa, kanserin gelişmesini önlemek için tedavi sağlanabilir.

Normalde “yüksek dereceli” veya şiddetli anormalliklerin serviks kanseri haline gelmesi 3 ila 7 yıl sürer.

Tarama testleri

Servikal kanser taraması Pap papiloma virüsü (HPV), Pap veya smear testi ve Pap testine bir alternatif olan sıvı bazlı sitoloji için test yapılmasını içerebilir. Doktor aynı zamanda pelvisin fiziksel muayenesini de yapabilir.

Sıvı bazlı sitoloji (LBC): Vajina içine spekulum yerleştirilir ve doktor serviksleri servikal hücreleri toplayan küçük bir fırça ile kazıyarak çıkarır. Doktor fırçanın kafasını kırar, küçük bir sıvı kabına yerleştirir ve laboratuara gönderir.

Pap smear: Sağlık uzmanı spekulumunu hastanın vajinasına yerleştirir ve servikse erişime izin vermek için onu açar. Daha sonra serviksin dış açıklığını bir spatula ile kazıyarak bir hücre örneği toplarlar. Hücreler doğrudan bir mikroskop lamına yerleştirilir ve laboratuvara gönderilir. Laboratuvarda, hücreler dikkatle incelenir. Herhangi bir anormal hücre rapor edilir.

Test sonuçları 3 hafta kadar sürebilir.

Pap testi, adını Rumen doktoru Aurel Babeş’in 1920’li yılların sonlarında test ettiği Yunan doktoru George Papanicolaou’dan alıyor.

Çalışmalar, her iki test türünün geçerli olduğunu ve daha fazla laboratuvarın geleneksel Pap test analizi ile birlikte hem LBC analizi yaptığını göstermektedir.

Sonuçlar ne anlama geliyor?

Servikal tarama testleri sonuçları normal, belirsiz veya anormal olabilir.

Normal: Serviks hücrelerinde hiçbir değişiklik yoktu.

Belirsiz: Hücreler anormal olabileceğine benziyorlar ve patolog önericiye işaret edebilecek önemli değişiklikler olup olmadığını göremiyorlardı. Bu anormal hücreler HPV, bir enfeksiyon, gebelik veya yaşam değişiklikleri ile ilişkili olabilir.

Anormal: Serviks üzerinde değişiklikler bulundu. Anormal hücreler her zaman kanserin var olduğunu göstermez. Bunun kanser olup olmadığına veya kansere dönüşüp dönüşmediğine bakmak için daha fazla test ve tedavi gerekecektir.

Net olmayan bir sonuçta, hücre değişiklikleri mevcuttur, ancak hücreler normalin çok yakınındadır ve kendi başlarına çözmeleri muhtemeldir. Hasta, testi 6 ay içinde tekrarlamaya davet edilecektir.

Servikal erozyon net olmayan bir sonuca yol açabilir. Bazen bir ektropiyon olarak adlandırılan servikal erozyon, glandüler hücrelerin serviksin yüzeyinde görülebileceği anlamına gelir.

Özellikle doğum kontrol hapı, genç ve hamile kadınları kullanan kadınlar arasında erozyonlar yaygındır. Seks sonrası biraz kanama olabilir. Çoğu vaka tedavi edilmeden gider.

Anormal sonuçlar

Anormal bir sonuç, patoloğun hastanın serviksindeki değişiklikleri tespit ettiği anlamına gelir. Bu mutlaka kadının servikal kansere sahip olduğu anlamına gelmez. Çoğu durumda, kanser yoktur.

Servikal hücrelerde anormal değişiklikler genellikle HPV’ye bağlıdır. Değişiklikler “düşük dereceli” ise, küçüktür. “Yüksek dereceli” ise, daha ciddi. Küçük değişikliklerin çoğu tedavi edilmeden gider.

Kaldırılmamışlarsa daha ciddi değişiklikler sonuçta kanserli hale gelebilir. Genellikle “prekanser” olarak adlandırılırlar. Hastanın bu değişikliklerin kötüleşmesine izin vermemesi çok önemlidir.

Bunu doğrulamak için başka testler gerekli olacaktır. Erken teşhis edilirse servikal kanser tedavisi daha kolaydır.

Nadiren, test sonuçları servikal intraepitelyal neoplazi (CİN) varlığını gösterebilir.

Bu muhtemelen kanser öncesi hücreler olduğu anlamına gelir. Hastanın serviks kanseri olduğu anlamına gelmez.

Tedavi edilmediği takdirde sonunda kansere dönüşebilecek hafif anormal hücreler olduğu anlamına gelir.

Sonuçlar aşağıdakileri gösterebilir:

• CIN 1 (hafif hücre değişiklikleri): serviksin kapladığı cildin kalınlığının üçte birinin anormal hücreleri vardır
• CIN 2 (orta hücre değişiklikleri): serviks kaplayan cildin kalınlığının üçte ikisi anormal hücrelere sahiptir.
• CIN 3 (ciddi hücre değişiklikleri): serviksin kapladığı derinin tüm kalınlığı anormal hücrelere sahiptir.

Serviksin biyopsisinin bu sonuçları doğrulaması gerekecektir.

Test sorunları

Bazen sonuçlar, herhangi bir anormal hücrenin varlığı yerine, testle ilgili bir problemi yansıtır.

Hasta testi tekrarlamak zorunda kalabilir çünkü örneklemin “yetersiz” olması gerektiği anlamına gelebilir.

Yetersiz bir örnek şunlardan kaynaklanabilir:

• Çok az hücre çekiliyor
• Hasta enfeksiyona sahip olduğu için hücreler yeterince net görülemedi.
• Menstruasyon, kan varlığı hücreyi düzgün görmeyi zorlaştırırsa
• Serviksin enflamasyonu, hücreleri açıkça görmesini zorlaştırıyor

Bu vakaların herhangi birinde, kadının başka bir testten geçmesi istenecektir.

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’ne (CDC) göre, 3 milyondan fazla kadın anormal veya belirsiz PAP test sonuçlarına sahiptir, bunların sadece yaklaşık 10.000’i serviks kanserine sahiptir.

Enfeksiyonu varsa, enfeksiyonun önce tedavi edilmesi gerekecektir.

Gösterim: Kim ve ne sıklıkta?

Amerikan Kanser Topluluğu, farklı yaşlarda düzenli tarama için önerilerde bulunur.

21 ila 29 yıl arasında, kadınların her üç yılda bir Pap smear olması gerektiğini tavsiye ediyorlar.

Kılavuzlar, HPV testinin bu yaş grubundaki kanserleri taramak için kullanılmamasını tavsiye etmektedir. HPV DNA testi, kansere bağlı olmayan bir dizi enfeksiyonu tanımlar ve pozitif bir HPV testi sıklıkla kadının o kanser gelişeceği anlamına gelmez.

Bir çalışmada, HPV için pozitif olan kadınların yüzde 86.7’si, en azından takip eden 10 yılda kanser geliştirmemiştir.

30 ila 65 yaş arasında, her 5 yılda bir HPV testi ile birlikte Pap testi yapılmasını önerirler. Alternatif olarak, Pap testlerini her 3 yılda bir tek olarak önerirler. Bununla birlikte, Ulusal Kanser Enstitüsü, birleşik bir HPV ve Pap testinin daha yanlış pozitiflere, daha fazla test ve daha invaziv prosedürlere yol açabileceği konusunda uyarıda bulunur.

65 yaşından sonra, son 10 yılda düzenli sonuçlarla düzenli tarama yapan kadınlar taramayı durdurabilir. Bununla birlikte, bir kadının testi son 20 yılda CIN2 veya CIN3 gibi ciddi bir kanser öncesi kanseri gösterdiyse, kanserin bulunduğu tarihten 20 yıl sonrasına kadar taramaya devam etmelidir.

Yüksek bir serviks kanseri riski olan bir kadın daha sık tarama yapabilir. Yüksek risk altındakiler, örneğin HIV, organ nakli veya uzun süreli steroid kullanımı nedeniyle bastırılmış bağışıklık sistemi olan kadınları içerir.

Serviksin çıkarıldığı toplam histerektomi sonrası tarama artık gerekli değildir. Bununla birlikte, eğer histerektomi serviksi çıkarmadıysa ya da kanser nedeniyle yapıldıysa, tarama devam etmelidir.

HPV’ye karşı aşılanmış olan kadınların hala bu taramalara sahip olması gerekir.

Serviks kanseri veya kanser öncesi veya HIV enfeksiyonu olan bir kadın kendi tarama ve tedavi planına sahip olacaktır.

Servikal tarama artık her yıl gerekli değildir. Ek tarama faydadan daha fazla zarar verebilir. Yanlış pozitif sonuç sadece strese neden olmaz, aynı zamanda uzun vadeli risklere sahip olabilecek gereksiz prosedürlere de yol açabilir.

Genç kadınlar genellikle tedavi olmaksızın düzelen düşük dereceli skuamöz intraepitelyal lezyonlara (LSIL) daha duyarlıdır.

Bu lezyonları tedavi etmenin, preterm doğum ve erken membran rüptürü gibi doğurganlık problemlerine ve gebelik komplikasyonlarına yol açabileceği endişesi vardır.

Tarama yapmaya değer mi?

Teknoloji ilerledikçe ve testler daha etkili hale geldikçe, kurallar değişir. 2017 ila 2018 arasında, tıbbi kuruluşlar kılavuzları gözden geçirecek ve bu da HPV testinin kullanımını ve tarama sıklığını etkileyebilir.

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) Pap testinin “mevcut en güvenilir ve etkili tarama testlerinden biri” olduğunu belirtmektedir.

Bununla birlikte, sadece serviks kanseri için test eder. Olağandışı belirtileri olan bir kadın, vajinal, yumurtalık, vulvar veya rahim kanseri belirtisi olabileceğinden doktorunu görmelidir.

Tarama testleri pahalı olabilir, ancak önerilen tarama normalde sağlık sigortası kapsamındadır.

Düşük gelirli veya sağlık sigortası olmayan insanlar, Ulusal Meme ve Servikal Kanser Erken Saptama Programı aracılığıyla ücretsiz veya düşük maliyetli bir Pap testine hak kazanabilirler.