Sarkoidoz, inatçı veya uygunsuz granülomların veya inflamatuar hücrelerin kümelerinin büyümesini içeren bir durumdur. Ama onlara ne sebep olur ve nasıl tedavi edilir?
Sarkoidoz herhangi bir organda ortaya çıkabilirken, vakaların tahmini yüzde 90’ı akciğerleri içerir.
Şu anda sarkoidozun tedavisi yoktur, ancak bazı vakalar tıbbi müdahale olmaksızın giderilmektedir.
Granülomlar organlara zarar verebilir ve tedavi gerektirebilir. Bir organın önemli bir bölümünü almaya veya uzun bir süre devam etmeye devam ederse, bu durum söz konusu olabilir.
Bu yazıda sarkoidozun nedenleri ve semptomları ele alınmakta ve nasıl tedavi edilebileceği araştırılmaktadır.
Sarkoidoz nedir?
Sarkoidoz, inatçı granülomların veya inflamatuar hücrelerin kümelerinin oluşumuna yol açan kronik bir inflamatuar durumdur.
Granülomlar, bağışıklık cevabının normal bir parçası olarak oluşurlar, ancak tipik olarak yabancı cisimler veya tahriş edicilerin dışarı atılmasından sonra kırılırlar.
Sarkoidoz, artık ihtiyaç duyulmadığında oluşan veya sızan granülomların gelişimini içerir.
Araştırmacılar hala neden ya da sarkoidozun meydana geldiğinden emin değiller. Bununla birlikte, bir tahriş edici veya alerjenlere aşırı bir bağışıklık tepkisinin sonucu olabilir, örneğin:
- virüsler
- bakteriler
- kirlilik
- toz
- kimyasallar
Belirli bireylerin durumu geliştirmeye daha genetik olarak yatkın olabileceğini gösteren bazı kanıtlar vardır.
Sarkoidoz olgularının büyük bir kısmı akciğerlerde bulunur veya başlar. Lenf bezleri ve bezler, özellikle akciğerleri çevreleyenler de etkilenir. Bununla birlikte, sarkoidoz vücuttaki herhangi bir organı etkileyebilir.
Daha az yaygın olmasına rağmen, kalp, beyin ve böbrekler gibi organları içeren vakalar genellikle çok daha şiddetlidir. Ayrıca, tedavi etmek zor olabilir ve ciddi sağlık komplikasyonlarına neden olabilir.
Risk faktörleri
100.000 Amerikalıda tahmini 10-15 yıllık sarkoidoz gelişir.
Bununla birlikte, durumun gelişmesi için gerçek risk, büyük ölçüde bireysel faktörlere bağlı olarak değişir. Bunlar şunları içerir:
- Irk ve / veya etnisite: Afrikalı-Amerikalılar arasındaki sarkoidoz oranlarının beyaz insanlardan üç ila dört kat daha yüksek olduğu tahmin edilmektedir.
- Yaş: Sarkoidoz genellikle 20 ila 40 yaş arasındakileri etkiler.
- Cinsiyet: En inflamatuar hastalıklarda olduğu gibi, kadınlarda özellikle 50 yaşın üzerinde sarkoidoz gelişme riski daha yüksektir.
- Aile öyküsü: Sarkoidozu olan aile bireyleri olanların durumu geliştirme riski daha yüksektir.
Irk ve etnisite ile sarkoidoz arasındaki ilişkiyi daha iyi anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
belirtiler
Sarkoidoz ile ilişkili semptomlar bireyler arasında büyük ölçüde farklılık gösterebilir.
Semptomlar ayrıca granülomların konumuna ve ilgili organın büyüklüğüne bağlı olarak büyük ölçüde değişir.
Akut sarkoidozda, semptomlar 2 yıldan daha az bir süredir mevcut olup, bunlardan etkilenenlerin yarısından sonra semptomları olmayacaktır.
Kronik vakalarda, semptomlar ilerler, haftalar ya da yıllar boyunca durur ya da tekrar eder. Kronik sarkoidoz ile ilgili endişe, akciğerlerde olduğu gibi organlarda granülomlardan fibrozise doğru ilerlemesidir.
Gözle görülür semptomlar sadece granülomlar invaziv hale geldiğinde ve içinde bulundukları organın büyük bir bölümünü hesaplarken ortaya çıkarlar. Semptomların gelişimi ayrıca granülomların organın işleyişini engellemeye veya azaltmaya başladığı anlamına gelir.
Sarkoidozun bazı belirtileri ve belirtileri şunlardır:
- ateş
- tükenme
- eklemlerde ağrı
- kilo kaybı
- depresyon
- öksürük
- nefes darlığı
- hırıltılı
- anormal kalp atışı
- anormal terleme
Döküntüler, ayak bilekleri ve incik gibi alt ekstremitelerde veya üst vücutta da gelişebilir.
Daha spesifik belirtiler hangi organın dahil olduğunu gösterebilir. Spesifik organlarda sarkoidoz ile ilişkili belirtiler aşağıda açıklanmıştır.
akciğer
Akciğerlerde sarkoidoz belirtileri şunlardır:
- kronik kuru öksürük
- hırıltılı
- sığ nefes ya da nefes darlığı – nefes darlığı ya da nefesi yakalamada sorun
- Tanımlanamayan göğüs ağrısı, çoğu zaman yayılıyor
Lenf düğümleri
Lenfatik sistemde sarkoidozun semptomları şunlardır:
- şişme veya ödem, sıvı fazlalığı
- Ağrı
- kırmızılık
- yutma güçlüğü
- boğaz ağrısı
- genel tükenme ya da rahatsızlık
kalp
Kalpteki sarkoidoz belirtileri şunlardır:
- Genellikle göğüs boyunca yayılan ağrı
- baygınlık veya bayılma hissi
- açıklanamayan tükenme
- Hızlı, çırpınan kalp atışı ile çarpıntı
- aritmiler veya düzensiz kalp atışı
- sıvı birikiminden kaynaklanan ödem veya şişme
- nefes darlığı veya nefes darlığı ve / veya nefes almada zorluk
gözler
Gözleri etkileyen sarkoidoz vakaları sıklıkla semptomlara neden olmaz. Bu, kalıcı bir hasar verilinceye kadar pek çok tanı konulmadığı anlamına gelir.
Mevcut olduğunda, göz sarkoidoz belirtileri şunlardır:
- ağrı veya ağrı
- kırmızılık
- ışığa duyarlılık
- bulanık veya bulutlu görüş
Gergin sistem
Sinir sisteminin sarkoidoz belirtileri şunlardır:
- fasiyal felç veya kas kontrolü kaybı
- beyinde iltihaplanma, nöbetlere ve diğer değişikliklere yol açar
- başağrısı ve boyun sertliği gibi menenjit semptomları
- küçük sinirlere hasar
cilt
Cilt sarkoidoz belirtileri şunlardır:
- sık sık ılık ve dokunmak için hassas bir kızarıklık ve ayak bileklerinde kırmızı bir kızarıklık olan eritema nodosum
- Özellikle skar dokusu çevresinde cilt altında nodüller veya büyüme
- Bazı bölgelerin normalden daha açık veya koyu olduğu cilt rengi solması
- Yanaklar, burun ve kulaklarda sürekli cilt hasarı ve şekil bozukluğuna yol açan lezyonlar veya yaralar
Eklemler, bağ dokuları, kemikler ve kaslar
Semptomlar şunları içerir:
- artrit
- kas kontrolü, tonu veya fonksiyon kaybı
- esneklik, kolaylık veya hareket aralığı kaybı
- genel eklem ağrısı
- genelleştirilmiş halsizlik ve tükenme
Teşhis
Sarkoidoz belirtilerini tanımak zor olabilir.
Tüm vakaların yaklaşık yüzde 90’ı, doktorların bunları teşhis edebilmeleri için yeterli değildir. Radyografik cihazlarla da tespit edilemezler.
Teşhisler genellikle muayene sırasında veya diğer sağlık durumları için test edilir, örneğin, göğüs röntgeni:
- zatürree
- hasar
- akciğer kanseri
Sarkoidoz şüphesi varsa, bir doktor etkilenen bölgeyi inceleyerek ve bir kişinin tıbbi geçmişini gözden geçirerek başlayacaktır.
Sarkoidoz tanısında kullanılan ek testler şunlardır:
- bilgisayarlı tomografi (CT) taraması
- pozitron emisyon tomografi (PET) taraması
- lenf nodu tutulumunu ve akciğer hasarını değerlendirmek için akciğer grafisi
- akciğer hacmi veya kan akışını ve ilişkili oksijen dağıtımını değerlendirmek için akciğer fonksiyon testleri
- göz muayeneleri
- Özellikle organ böbrek enzimlerini ve belirteçlerini ölçmek için organ fonksiyonunu veya değişimini değerlendiren kan testleri
- organ dokularının biyopsileri
Tedavi ve görünüm
Tüm sarkoidoz vakalarının yaklaşık yarısında, semptomlar kendi kendine çözülür ya da gider.
Daha şiddetli veya inatçı semptomlar tıbbi tedaviden fayda görür. Halen sarkoidoz tedavisi olmasa da, semptomları tedavi etmek için tedavi seçenekleri mevcuttur.
Mevcut ilaçların ve tedavi seçeneklerinin bazıları şunlardır:
- anti-inflamatuar, topikal veya oral kortikosteroidler
- Immunosuppressant
- cerrahlık
- hidroksiklorokin (Plaquenil)
- tümör nekroz faktörü-alfa (TNF-alfa)
Komplikasyonlar
Uzun süreli vakalarla ilişkili komplikasyonlar arasında sarkoidozun doğru bir şekilde tedavi edilmesi önemlidir:
- Kalp İşlevi
- körlük
- nefes alma zorlukları
- böbrek hasarı veya hatası
- kas felci
- cilt şekil bozukluğu ve renk değişikliği
