Rosacea nedir?

Rosacea, çoğu zaman yüzünü etkileyen kronik, inflamatuar bir cilt rahatsızlığıdır. Rosacea tedavi edilmezse zamanla kötüleşir. Genellikle sivilce, egzama veya cilt alerjisi ile karıştırılır.

Rosacea, açık tenli insanlar arasında daha yaygın gözükmekte ve tahmini 14 milyon Amerikalıyı etkilemektedir (20 kişiden 1’i). Sebepler tam olarak anlaşılmamasına ve tedavi edilmemesine rağmen, semptomları hafifletmek için birçok yol vardır.

Sıklıkla yanlış teşhis edildiği için, insidans daha yüksek olabilir. Rosacea, kuzey Avrupa soylarının adil tenli insanları arasında daha yaygındır.

Rosacea üzerinde hızlı gerçekler

• Rosacea’nın ana semptomu yüz püstüllerinin gelişmesidir.
• Yaklaşık 14 milyon Amerikalının rosacea olduğu düşünülmektedir.
• Diğer semptomlar kolayca kızarır ve iltihaplı kan damarlarını içerir.
• Kesin nedenler bilinmemektedir ancak bazı faktörler semptomları tetikleyebilir.
• Bazı yiyecekler, süt ürünleri ve baharatlı yiyecekler gibi belirtileri kötüleştirebilir

tedavi

Rosacea için tedavi yoktur. Bununla birlikte, belirtileri ve semptomları rahatlatabilecek çeşitli tedaviler vardır.

İlaçların ve yaşam tarzı değişikliklerinin bir kombinasyonu genellikle en iyi sonuçları verir.

Doktor ciltteki lekeleri maskeleyen kamuflaj kremleri reçete edebilir.

İlaçlar

Tedavi, reçeteli topikal ilaçların (cilde uygulanan) ve oral ilaçların (yutma hapları, tabletler veya kapsüller) bir kombinasyonunu içerebilir. Bunlar şunları içerir:

• Topikal ilaçlar: Bunlar inflamasyonu ve kızarıklığı azaltmaya yardımcı olur ve cilde günde bir veya iki kez uygulanır. Bazı oral ilaçlar ile birlikte yaygın olarak kullanılırlar. Antibiyotikler (metronidazol), tretinoin, benzoil peroksit ve azelaik asit, yaygın olarak reçete edilen topikal ilaçların örnekleridir.
• Oral antibiyotikler: Bunlar anti-inflamatuar özellikleri için reçete edilebilir. Oral antibiyotikler topikal olanlara göre daha hızlı sonuç verir. Örnekler tetrasiklin, minosiklin ve eritromisini içerir.
• İzotretinoin (Accutane): Bu oral ilaç bazen diğer tedaviler işe yaramadıysa, şiddetli inflamatuar rosacea vakaları için kullanılır. İzotretinoin, yağ bezlerinin yağ üretimini engelleyen güçlü bir ilaçtır. Yan etkiler ağır olabileceğinden, hasta yakından izlenmelidir.
• Blefamid: Bazen oküler rosacea (göz semptomları) olan hastalar için reçete edilen spesifik bir steroid göz damlası tipi. Göz damlası 3 gün boyunca 1 hafta boyunca uygulanır, ardından bir kırılma veya konik kullanım sağlanır.
• Tetrasiklinler: Bunlar bazen oküler rosacea semptomları olan hastalar için reçete edilir. Doksisiklin kuruluk, kaşıntı, bulanık görme ve ışığa duyarlılık (ışığa karşı duyarlılık) geliştirmeye yardımcı olur.

Lazer tedavisi

Görülebilir kan damarları (telanjiektazi) olan hastalar için yoğun darbeli ışık kullanan lazer tedavisi, bunları küçültmek için kullanılabilir. Bu bir dermatolog tarafından yapılacaktır. Prosedür bazı ağrılara yol açabilse de, çoğu hasta anestezi gerektirmeksizin tolere edebilir.

Lazer tedavisi bazen morarma, deride kabuklanma, şişme, hassasiyet ve çok nadiren enfeksiyona neden olabilir. Bu komplikasyonlar genellikle birkaç hafta içinde ortadan kalkacaktır, ancak eğer enfekte olursa antibiyotik gerektirebilir.

Kalınlaşmış ciltler için plastik cerrahi (rinophyma)

Eğer hastada şişkin genişlemiş kırmızı burun ve kabarık yanaklar ve burnun alt yarısında ve yakındaki yanak bölgelerinde muhtemelen kalın şişlikler gelişirse, bir plastik cerraha yönlendirilebilir. Lazer veya neşter ameliyatı, fazla dokuları temizlemek ve burnu yeniden düzenlemek için yapılabilir. Dokuyı daraltmak için bir karbondioksit lazer de kullanılabilir.

Türleri

Amerikan Dermatoloji Akademisi’ne (AAD) göre birçok çeşit rosacea ama dört ana tip vardır.

• Erythematotelangiectatic rosacea gözle görülür kan damarları ile kızarıklık ve kızarma özellikleri.
• Papulopustular rosacea, akne benzeri kızarıklık, şişlik ve çatlakları içerir.
• Phymatos rosacea, cildin kalınlaşmasına ve engebeli bir dokuya bürünmesine neden olur.
• Oküler rosacea gözlerde kızarıklık ve tahrişe ve şişmiş göz kapaklarına neden olur. Kişi bir arpacıkmış gibi görünebilir.

Steroid rosacea olarak bilinen bir durum, özellikle dermatit ve vitiligoyu tedavi etmek için kullanıldığında kortikosteroidlerin uzun süreli kullanımından kaynaklanabilir.

Kalıcı kızarıklık yüzün merkezinde gelişebilir ve devam edebilir.

Nedenler

Uzmanlar rosacea’nın neden olduğuna emin değiller. Aşağıdaki ilgili faktörlerin katkıda bulunduğu düşünülmektedir:

• Yüz kan damarlarındaki anormallikler: Cilt uzmanları (dermatologlar) yüzdeki kan damarlarındaki anormalliklerin kızarmaya, kalıcı kızarıklığa ve gözle görülür kan damarlarına neden olduğunu düşündürmektedir. Kan damarlarının iltihaplanmasına neden olan şey hala bir gizem.
• Açık ten rengi: Açık tenli insanların daha yüksek bir yüzdesi, diğer insanlarla karşılaştırıldığında rosacea geliştirir.
• (mikroskobik akar): insan derisinde yaşar ve genellikle problem çıkarmaz. Bununla birlikte, rosacea hastaları diğerlerine göre bu akarların çok daha fazla sayıda var. Akarların rosaceaya neden olup olmadığı ya da rosaceanın akarların aşırı nüfusuna neden olup olmadığı belirsizdir.
• bakteriler: bağırsakta bulunan bir bakteri, kan damarlarının genişlemesine neden olduğu bilinen küçük bir polipeptit olan bradikinin üretimini uyarır. Uzmanlar bu bakterinin rosacea gelişiminde rol oynayabileceğini öne sürüyorlar.
• Aile öyküsü (kalıtım, genler): Rosacea hastalığı olan birçok hasta bu duruma yakın bir akrabaya sahiptir.

Rosacea tetikleyicileri

Bazı faktörler cildin yüzeyine kan akışını arttırarak rosacea’yı kötüleştirebilir veya kötüleştirebilir; bunlar şunları içerir:

• sıcak yiyecekler veya içecekler
• kafein, baharatlı yiyecekler ve süt ürünleri
• aşırı sıcaklık
• güneş ışığı, nem veya rüzgâr
• stres, kaygı, öfke, utanç
• güçlü egzersiz
• sıcak banyolar veya saunalar
• Kortikosteroidler ve yüksek tansiyon tedavisinde kullanılan ilaçlar gibi bazı ilaçlar
• Soğuk algınlığı, öksürük veya ateş gibi akut tıbbi durumlar
• bazı kronik tıbbi durumlar – hipertansiyon (yüksek tansiyon) gibi
• Bazı insanlar için tetikleyici olabilir alkol

belirtiler

Birçok belirti ve semptom rosacea ile ilişkilidir, ancak insandan insana önemli ölçüde değişebilir.

Aşağıdaki belirtiler ve semptomlar çoğu durumda mevcut olma eğilimindedir:

Yıkama (kolayca kızarma): Yıkama bölümleri 5 dakika kadar dayanabilir. Allık yüzü aşağıdan boyun ve göğüse doğru yayılabilir. Bazı insanlar cilt kızarma sırasında rahatsız edici derecede sıcak hisseder.

Yüz cildi hiper reaktivitesi: Hassas kan damarları, dokunmak ve güneş ışığı gibi diğer bazı fiziksel uyaranlara kolayca yayılır. Birçoğu buna yanlışlıkla “hassas cilt” denir, ancak rosacea ile hassas kan hücrelerinin neden olduğu ve hassas cilt hücrelerinden kaynaklanmadığıdır.

Kalıcı kızarıklık: Bazen, kızarma atakları nihayetinde kalıcı yüz kızarıklık nöbetleri ile takip edilebilir. Kızarıklık, güneş yanığının bir parçası gibi, gitmeyebilir. Bu, yüz derisinin yüzeyindeki yüzlerce küçük kan damarının genişlemesi nedeniyle oluşur (genişler).

Sivilce, papül ve püstüller (Inflamatuar rosacea): Küçük noktalar, papüller ve püstüller bazen yüzünde görülür – bu aynı zamanda inflamatuar rosacea olarak da bilinir. Misdiagnosis, genç akne ile benzerlikleri nedeniyle yaygındır. Bununla birlikte, rosacea ile, cilt sivilce aksine, siyah nokta vardır.

Enflamasyonlu kan damarları (vasküler rosacea): Rosacea’nın belirti ve semptomları ilerledikçe ve daha da kötüleştiğinde, burun ve yanaklardaki küçük kan damarları şişer ve görünür hale gelir (telanjiektazi) – bazen küçük örümcek ağlarına benziyorlar. Yüzdeki cilt lekelenebilir.

Burun etrafında rinophyma veya aşırı yüz cildi: Şiddetli rosacea yüz cildinin kalınlaşmasına, özellikle de burun çevresine neden olabilir. Burun, soğanlı ve genişlemiş hale gelebilir (Rinophyma). Bu çok nadir bir komplikasyondur ve erkekleri kadınlardan daha fazla etkileme eğilimi gösterir.

Oküler rosacea: Gözlerinde yakıcı, çirkin bir his vardır ve onları kanlı hale getirir. Göz kapağının iç kısmı iltihaplı (blefarit) hale gelebilir ve pullu görünür ve konjunktivite neden olabilir. Bazı insanlar kontakt lenslere tahammül edemez ve sties gelişebilir. Çok nadir durumlarda, görme bulanıklaşabilir.

Yüz şişmesi: Aşırı sıvı ve proteinler kan damarlarından dışarı sızar ve sonunda sızıntıyı yeterince hızlı bir şekilde boşaltamayacak olan lenfatik sistemin üstesinden gelir. Bu yüz derisinde sıvı birikimi ile sonuçlanır.

Doğal ilaçlar

Bu yaşam tarzı ve ev önlemleri semptomları kontrol etmeye yardımcı olacak ve herhangi bir tıbbi tedavinin yanında kullanılabilir. Buradaki anahtar, semptomları tetikleyebilecek veya onları şiddetlendirebilecek herhangi bir şeye maruz kalmayı en aza indirmektir:

• Güneşe maruz kaldığında, en az 15 güneş koruma faktörü (SPF) olan geniş spektrumlu bir güneş koruyucu kullanın.
• Kışın, yüzünü bir eşarp veya kayak maskesi ile koruyun.
• Yüzünüzdeki sürtünme veya cilde dokunmaktan kaçının.
• Yıkarken, sorunlu bölgelere hafif bir temizleyici uygulayın.
• Ciltte tahriş edici veya alkol içeren yüz ürünleri kullanmayın.
• Cilt ağrıyorsa, nemlendirici kullanın.
• Topikal ilaçlar kuruduktan sonra sadece nemlendiriciler uygulayın.
• Sadece noncomedogenic olarak etiketlenmiş ürünleri kullanın. Bunlar yağ ve ter bezi açıklıklarını engellemez.
• Çok sıcak almayın.
• Alkollü içecek tüketmekten kaçının.
• Elektrikli tıraş makinesinin, normal tıraş makinelerine göre alevlenmeyi tetiklemesi daha az olasıdır.
• Baharatlı yiyeceklerden kaçının.
• Bir salgın tetikleyebilecek ve onları önleyebilecek olası yiyecek ve içeceklerin bir listesini oluşturun.
• Yeşil veya sarı ön temel kremler ve tozlar cilt kızarıklığını maskelemeye yardımcı olabilir.
• Doktorunuz bunları tedavinizin bir parçası olarak dahil etmedikçe reçetesiz (OTC) steroid kremlerden kaçının. Orta veya uzun vadede semptomları kötüleştirebilir.

Stres

Uzmanlar, stresin rosacea’nın önemli bir tetikleyicisi olduğunu söylüyor. Stres düzeylerini azaltmaya yönelik herhangi bir önlem, alevlenmelerin ve mevcut semptomların kötüye gitmesini önlemeye yardımcı olacaktır.

Stresi azaltmak için adımlar, düzenli egzersiz, her gece en az 7 saat kaliteli uyku alma ve sağlıklı ve dengeli bir beslenme düzenini içerebilir.

Yoğun egzersiz genellikle bir tetikleyici olduğundan, rosacea hastalarının yürüyüş veya yüzme gibi düşük yoğunluklu egzersiz yapmaları önerilir.

Yoga, tai-chi, nefes egzersizi ve bazı meditasyonlar da stresi azaltmaya yardımcı olabilir.

Teşhis

Rosacea için klinik test yoktur. Bir doktor hastanın cildini inceledikten sonra tanı ve semptomlar ve tetikleyiciler hakkında bilgi verir. Genişlemiş kan damarlarının varlığı, doktorun onu diğer cilt bozukluklarından ayırmasına yardımcı olacaktır.

Saçlı deri veya kulaklarda döküntü varlığı genellikle farklı veya birlikte var olan bir tanıyı gösterir. Rosacea belirtileri ve semptomları çoğunlukla yüzdedir.

Erken tanı ve takip eden hızlı tedavi, rosacea’nın ilerlemesi riskini önemli ölçüde azaltır. Doktor, lupus gibi altta yatan bir tıbbi durum veya hastalık olabileceğinden şüphelenirse, kan testleri istenebilir. Doktor hastayı bir dermatoloğa yönlendirebilir.

Komplikasyonlar

Rosacea ile bazı komplikasyonlar ortaya çıkabilir.

Oküler rosacea

Rosacea gözleri etkilerse, göz kapakları iltihaplı hale gelebilir (blefarit). Tedavi günlük topikal antibiyotik kremleri ve oral antibiyotik kullanımını içerir.

Benlik saygısı, utanma ve hayal kırıklığı

Rosacea yaşamı tehdit eden bir durum olmasa da, görünüm üzerindeki etkisi genellikle hasta utanç, hüsrana uğramış, endişeli ve özgüven eksik bırakır.

Rosacea hakkında iyi bilgi sahibi olan hastalar, daha iyi başa çıkmaya eğilimlidirler çünkü komplikasyon veya nüks ile baş etmeye hazırdırlar.

Semptomlar başarıyla ele alındığında duygusal sağlık genellikle geri yüklenir. Bu, bireylerin uzun süreli tıbbi tedaviye uyması ve durumu kötüleştiren faktörleri en aza indirgemek için önlemler alması daha olasıdır.

Bireyin rahatsızlık, utanma veya hayal kırıklığı gibi yoğun duyguları varsa, bir doktorla konuşması önemlidir. Bir danışman veya sağlık çalışanıyla konuşmak da tavsiye edilir.