Parkinsonizm, bir kişinin Parkinson hastalığı ile yaygın olarak ilişkili semptomları ve beyin disfonksiyonu olduğu, ancak ek bir durum veya nedene bağlı başka semptomlara sahip olduğu zaman ortaya çıkan bir hastalıktır.
Parkinsonizmi olan bir kişinin, ayrıca, bunamadan yukarı ve aşağı bakamaya kadar değişen ek nörolojik semptomlara neden olan bir başka bozukluğu da olacaktır.
Parkinson hastalığının kendisi, beyinde dopamin üreten bölümün disfonksiyon ve hücre ölümüne işaret eder. Dopamin bir nörotransmitterdir – beyin ve sinir hücreleri arasındaki sinyalleri ileten bir kimyasaldır. Vücutta kontrollü hareketler yapmak kısmen sorumludur.
Bu makalede, Parkinsonizm belirtilerine, hastalığın nasıl teşhis edildiğine ve tedavi etmek için neler yapılabileceğine bir göz atacağız.
Parkinsonizm üzerine hızlı gerçekler:
- Doktorlar bu hastalığı Parkinsonizm artı veya atipik Parkinsonizm diyoruz.
- Bir kişinin Parkinson hastalığı olduğunda, hareketleri önemli ölçüde etkilenir.
- Hastalığın daha sonraki aşamalarında, bir kişi yürümekte zorluk çeker ve çok sert, spastik kaslara sahip olur.
- Tedavi eşlik eden bozukluğu tedavi ederken Parkinson semptomlarını azaltmayı amaçlayacaktır.
belirtiler
Texas Southwestern Tıp Merkezi’ne göre Parkinsonizmli bir kişi genellikle 50 ila 80 arasında herhangi bir yerde semptomlar geliştirmeye başlar.
Parkinson hastalığı, seyri boyunca değişken ve ilerleyici semptomlara neden olabilir. Hastalıkla ilişkili en yaygın semptomlardan bazıları şunlardır:
- yüz ifadeleri gösteren zorluk
- kas sertliği
- yavaşladı, etkilenen hareketler
- konuşma değişiklikleri
- tremor, özellikle bir el
Parkinsonizmi olan bir kişi, yukarıda listelenen semptomların hepsinin değil, hepsinin hepsine sahip olabilir. Bunun nedeni de beynin işlevini etkileyen ek bir bozukluğa sahip olmalarıdır.
Örneğin, Parkinsonizm olan kişiler genellikle Parkinson hastalığı olan birçok kişiyi etkileyen el titremesine sahip değildir.
Parkinsonizm ile ilişkili diğer belirtiler şunlardır:
- bunaklık
- Kontrollü hareketler veya spazmlar gibi problemler gibi otonom sinir sistemi ile ilgili sorunlar
- denge ile erken problemler
- hızlı başlangıç ve semptomların ilerlemesi
Lewinson cisimcikli demans gibi Parkinsonizm’in her bir altta yatan sebebi de kendine özgü bir belirti grubudur.
Nedenler
Parkinsonizm Parkinson hastalığının kendisinin yanı sıra başka bir altta yatan durumdan da kaynaklanabilir.
Parkinsonizm ile ilişkili diğer nedenler şunlardır:
- Kortikobazal dejenerasyon: Bu durum genellikle bir tarafta demansın yanı sıra etkilenen hareketlere neden olur. Bir kişi ayrıca kontrollü kas hareketlerini yapamaz.
- Lewy cisimcikli bunama: Bu durum, genel halsizlik ve görsel halüsinasyonlarda değişikliklere neden olur. Bu durum, Johns Hopkins Medicine’e göre Alzheimer hastalığından sonra en sık görülen demans nedenidir.
- Çoklu sistem atrofisi: Bu durum barsak ve mesane inkontinansı dahil olmak üzere koordinasyon ve otonomik disfonksiyonu etkiler.
- Progresif supranükleer felç: Bu durum demansa, sık geriye doğru düşmelere ve Parkinson hastalığı semptomlarına ek olarak gözlerin yukarı ve aşağı hareket etmesine neden olur.
Texas Southwestern Tıp Merkezi’ne göre, yukarıdaki koşullar Parkinsonizm’in en yaygın dört nedeni. Bu koşullara sahip insanların sayısı Parkinson hastalığının kendisinin yaklaşık olarak dörtte biri kadardır.
Vasküler Parkinsonizm adı verilen daha az yaygın bir durum da vardır. Bu durum kişinin dengesini, yürümesini ve hafızasını etkileyebilecek çoklu, küçük vuruşlara neden olur.
Parkinsonizm de bazen bazı ilaçların alınmasının sonucudur. Doktorlar bu duruma uyuşturucu kaynaklı Parkinsonizm diyorlar. Buna neden olabilecek ilaçlar arasında aripiprazol (Abilify), haloperidol (Haldol) ve metoklopramid (Reglan) sayılabilir.
İdeal olarak, bir kişinin ilaca bağlı Parkinsonizm varsa, bu ilaçların dozlarını yavaşça azaltabilir. Bununla birlikte, bu her zaman mümkün olmayabilir ve bir kişi doktor onayı olmadan ilaç almaktan vazgeçmemelidir.
Doktorlar Parkinsonizm’i nasıl teşhis eder?
Doktorların Parkinsonizm tanısı koyması için tek bir test yoktur.
Bir doktor, bir kişinin sağlık geçmişini alarak ve mevcut semptomlarını gözden geçirerek başlayacaktır. Herhangi bir ilacın semptomlara neden olup olmadığını belirlemek için bir ilaç listesi isteyeceklerdir.
Bir doktor, muhtemelen tiroid veya karaciğer problemleri gibi altta yatan potansiyel nedenleri kontrol etmek için kan testini de isteyecektir. Bir doktor, beyin tümörü gibi diğer nedenler için beyin ve bedeni incelemek için görüntüleme taramaları da sipariş edecektir.
Doktorlar beyinde dopamin hareketini izleyen bir test yapabilirler. Bu DaT-SPECT testi olarak bilinir.
Test, beyindeki dopamini izlemek için tasarlanmış radyoaktif işaretçileri kullanır. Bu, doktorun bir kişinin beynindeki dopamin salınımını izlemesini ve beynin bunu alan veya almayan alanlarını tanımlamasını sağlar.
Parkinsonizm tipik tedavilere cevap vermediğinden ve çeşitli semptomlara sahip olabileceğinden, doktorlar hızlı tanı koymada zorluk çekebilirler. Doktorların diğer koşulları dışlaması ve tedavi önerileri vermeye başlaması zaman alabilir.
Tedaviler
Parkinson hastalığını tedavi etmek için en sık reçete edilen ilaçlardan biri levodopa’dır. Bu ilaç dopamin ile ilişkilidir ve beyinde bulunan dopamin miktarını artırabilir.
Bununla birlikte, Parkinsonizm hastaları sadece dopamin üretmede sorun yaşamakla kalmaz, aynı zamanda dopamine cevap veremeyen hasarlı veya tahrip olmuş hücreler de vardır. Sonuç olarak, levodopa semptomlarını azaltmak için işe yaramayabilir.
Doktorlar Parkinsonizm’i tedavi etmekte zorlanabilirler çünkü bu durumun semptomları dopamini artıran ilaçlara her zaman cevap vermez.
Sonuç olarak, Parkinsonizm tedavisi bir kişinin sahip olduğu “artı” hastalığa bağlıdır. Örneğin, bir kişi kortikosabal dejenerasyon ve ilgili kas spazmları varsa, bir doktor antidepresanlar ve botulinum toksin A (BOTOX) enjeksiyonları reçete edebilir.
Parkinsonizm için yapılan tedaviler, genellikle, kişinin bağımsızlığını korumalarına yardımcı olmak için bir kişinin semptomlarını azaltmaya yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Doktorlar sıklıkla fiziksel ve mesleki terapi önermektedir, çünkü bir kişinin kaslarını güçlü tutmasına ve dengeyi geliştirmesine yardımcı olabilirler.
Görünüm
Parkinsonizm için görünüm, bir kişinin sahip olduğu Parkinsonizm tipine ve onları ne kadar hızlı etkilediğine bağlıdır.
Kaliforniya Üniversitesi, San Francisco’daki Parkinson Hastalığı Kliniği ve Araştırma Merkezi’ne göre, çoklu sistem atrofisi olan bir kişinin sağkalım oranı klinik tanıdan yaklaşık 6 yıldır. Diğer Parkinsonizm tiplerine sahip kişiler, daha uzun veya daha kısa yaşam beklentilerine sahip olabilirler.
Parkinsonizm’in başlangıç ve semptom ilerlemesi, sadece Parkinson hastalığından daha hızlı olma eğilimindedir. Bununla birlikte, araştırmacılar her gün, yaşam kalitesini ve semptomları azaltmayı iyileştirmek amacıyla Parkinson hastalığı ve Parkinsonizm tedavisi bulmak için çalışıyorlar.
