Duyularınızdan birini kaybetmek, çoğu insan için korkutucu bir beklentidir, ancak birçok insan için talihsiz bir gerçekliktir. ABD’de milyonlarca insan, çevrelerindeki dünyayı görme yetenekleri karşısında geri dönüşü olmayan değişikliklerin ihtimaliyle karşı karşıya.
Bu pasajı okurken, görme ve okuma kabiliyetine sahip olmanız, aklınızı bile geçemeyebilir. Şanslı olmayan bir sürü insan var. Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, 285 milyon insanın dünya çapında görme engeli olduğu tahmin edilmektedir. Bunlardan 39 milyonu kör, 246 milyonu düşük görüşe sahip.
Research! America ve Göz ve Görme Araştırmaları İttifakı (AEVR) tarafından yapılan yakın tarihli bir ankette, Amerikalıların, günlük yaşamda en büyük etkiye sahip olma potansiyeli olan vizyon kaybı olduğunu, kanser, Alzheimer hastalığı ve HIV ile karşılaştırıldığını belirtti. İlk dört “başınıza gelebilecek en kötü şeyler”.
Ne yazık ki, görme kaybı, yaşlanma ya da belirli bir durumun gelişmesi sürecine bağlı olarak yaygın bir sorundur. İyi haber, görme bozukluğunun% 80’inin önlenebileceği ya da iyileştirilebileceği, ancak kalan% 20’nin ne olacağı?
Bu Spotlight makalesinde, retinal dejenerasyon bozukluklarına kısaca değineceğiz – şu anda tedavi edilmeyen bir grup ilgili koşul. Şu anda hangi tedaviler geliştirilmektedir? Araştırmacılar, görüşün tüm hastalara geri getirilebileceği bir gelecek tasarlayabilir mi?
İyileştirilebilir ve tedavi edilebilir bozukluklar
En sık olarak görme bozukluğu düzeltilmemiş refraktif kusurlardan (% 43) veya katarakttan (% 33) kaynaklanmaktadır. Refraktif kusurlar arasında miyop (kısa görüşlülük), hipermetropi (uzak görüş) ve astigmatizma sayılabilir; burada kornea veya lens mükemmel kavisli bir şekle sahip değildir.
Görme bozukluğu bu sorunlardan kaynaklandığında, çoğu zaman tedavi kolayca mevcuttur. Refraktif hatalar gözlük, kontakt lens veya refraktif cerrahi ile düzeltilebilir. Kataraktlar – lensin bulanıklaşması – yaygın olarak ABD’de en sık yapılan cerrahi işlemlerle tedavi edilir.
Görme bozukluğunun% 80’i önlenebilmekte veya tedavi edilebilmekle birlikte, şu anda hiçbir tedavi yöntemi bulunmayan vakaların% 20’sini oluşturmaktadır. Onları geliştirenlerin, görme engelleri o kadar şiddetli bir şekilde kör olduklarından öylesine şiddetli oluncaya kadar kademeli bir görme kaybıyla karşı karşıya kaldıklarında bir dizi koşul vardır.
Retina dejenerasyon bozukluklarının tedavisi yoktur. Bu hastalıklar retinayı, organın içine giren ışığı algılayan hücreler içeren gözün arkasında bulunan doku tabakasını yıkarlar.
Retinitis pigmentosa, maküler dejenerasyon ve Usher sendromu da dahil olmak üzere bu dejeneratif hastalıkların bir dizi vardır. Özellikle, yaşa bağlı maküler dejenerasyon gelişmiş dünyada körlüğün önde gelen nedenidir.
Mayo Clinic ile bir oftalmoloji danışmanı olan Dr. Raymond Iezzi’ye retinal dejenerasyon bozuklukları için bir çare bulmak için en büyük engelin ne olduğunu sordu. Bilim hastalarının ve klinisyenlerin, tromboz bozukluklarının altında yatan birkaç yüz biyokimyasal anormallik olduğundan, tedavileri geliştirme konusunda birçok zorlukla karşılaştıklarını anlattı.
“Dahası,” diye ekledi, “retinal dejenerasyonun çeşitli paternleri olsa da, her biri etkilenen hücrelere ve dejenerasyonunun derecesine ve şiddetine bağlı olarak farklı şekilde tedavi edilir.”
Retinal dejenerasyon koşulları ilk tanı konulduğunda, hepsi retinitis pigmentosa olarak etiketlendi. Bu alandaki bilgi geliştikçe, bilim adamları, her biri kendi kendine özgü mekanizmalarıyla retinanın farklı alanlarını etkileyen çeşitli farklı koşulların olduğunun farkına vardılar.
Vizyonu hala iyi olan hastalarda, nöroproteksiyon veya gen terapisinde terapötik yaklaşımlar yönlendirilebilir.
Iezzi, “Retinanın içindeki hücreleri altta yatan biyokimyasal bozuklukla ilişkili ölümden koruyarak, büyük hasta popülasyonları arasında görmeyi koruyabiliyoruz.” “Sağlam bir nöroproteksiyon stratejisi, altta yatan biyokimyasal anormalliğe bakılmaksızın hücre ölümünü ve görme kaybını önleyecektir.”
Gen terapisi, retina hücrelerinin ölümüne yol açan biyokimyasal anormallikleri düzeltmeye odaklanır. Bu yaklaşım son derece spesifiktir ve Dr. İezzi, retina dejeneratif hastalıkların tüm çeşitlerini tedavi etmek için birkaç yüz tedavinin geliştirilmesi gerektiğini söyledi.
Kök hücrelerle vizyonu restore etme ve koruma
Göz, deneysel tedavilere kendini gösterir, kullanımı kolay ve çoğu zaman tedavileri bozabilecek inflamatuar yanıtlardan korunur. Erişilebilirliği sayesinde, cerrahlar yeni tedavilerin nasıl ilerlediğini kolayca gözlemleyebilir ve izleyebilirler.
Iezzi, Mayo Clinic’te şu anda bir hastanın kendi doku örneklerinden kök hücrelerini yetiştirmek için yeni yöntemler üzerinde çalıştıklarını; Bir gün onu geri kazanmış olan insanlara görünmenin yeniden kurulmasına yol açabilecek rejeneratif bir yaklaşım.
Embriyonik kök hücreler, retina görsel hücrelerini besleyen ve ışığı absorbe eden yeni bir retina pigmentli epitel hücresi – bir hastaya nakledilebilen hücreler oluşturmak için kullanılabilir.
Bunu yapmak, görsel hücrelerin kaybını yavaşlatabilir veya önleyebilir ve embriyonik kök hücrelerden yeni görsel hücreler elde etmek, daha da belirgin sonuçlara yol açabilirken, araştırmacılar, bu hücreleri başarılı bir şekilde türetmek ve retinanın içine nakledmeyi daha zor bulmuşlardır.
Fare çalışmaları daha önce bu tekniğin işe yarayabildiğini ve nakledilen hücrelerin retina ile bütünleşebildiğini ve vizyonun hayvanlara yeniden kazandırılabileceğini göstermiştir.
Retina – rod hücreleri ve koni hücrelerinde iki tip fotoreceptif hücre vardır.Çubuk hücreleri ışık, şekil, boyut ve parlaklığı algılayan geniş bir yoğunluk aralığında ışık ile uyarılırken, renk ve ince ayrıntıları algılayan koni hücreleridir.
Araştırmacılar, embriyonik kök hücrelerden rod hücrelerini türetmeyi başardılar ve şu anda koni hücrelerini türetmek ve bunları hayvanlara nakletmek için çalışıyorlar. Bu denemeler başarılı olursa, bir sonraki adım insan denemeleri olabilir.
Bununla birlikte, yeterli nöroproteksiyon olmadan, yeni nakledilen hücreler, değiştirdikleri hücreler kadar retinal dejenerasyon bozukluklarına karşı da savunmasız olabilirler. Bu problem, hücre ölümüne yol açan biyokimyasal anormallikleri düzeltmeyi amaçlayan gen terapisi araştırmasının önemini ortaya koymaktadır.
Bununla birlikte, retinal dejenerasyon bozukluklarının ileri formları olan hastalarda vizyonun restorasyonuna yol açan bir tedavi şekli vardır. Tıpkı protezlerin, uzuvlarını kaybetmiş bireylere fonksiyonlarını geri kazandırmak için kullanılabileceği gibi, vizyonunu kaybetmiş bireyler de retina protezlerini kullanabilirler.
Retina protezinin mucizesi
Iezzi, “Görmeyi çoktan kaybeden hastalarda terapötik hedefimiz vizyonu geri kazanmaktır” dedi. “Bu gelişmiş retinitis pigmentosa olan hastalarda Argus II retinal protez ile başarılı bir şekilde gerçekleştirilmiştir.”
Geçen ay, etkili bir şekilde kör olan ama şimdi yeni retina protezleri sayesinde nesnelerin ve insanların ana hatlarını ortaya koyabilen bir insan olan Allen Zderad’ın hikayesi hakkında haberler yayınlandı.
Iezzi, Bay Zderad’ı prosedür için öne süren ve ABD’de hayat değiştiren cihazı alması için 15. kişiyi yapan göz doktoruydu. Artık, alışveriş merkezleri gibi kalabalık ortamlarda kamışı kullanmadan dolaşabiliyor.
Bir çift gözlükle bağlanan bir kamera, görsel bilgiyi bir kuşakta takılan küçük bir bilgisayar aracılığıyla gözün arkasına takılan küçük bir çipe iletir. Çip ışık sinyallerini doğrudan optik sinire gönderebilir, hasarlı retinayı atlayarak ve hastayı ışık flaşları şeklinde görsel bilgilerle sağlayabilir.
Iezzi, hastaların daha önce deneyimleyecekleri herhangi bir vizyonun aksine, retina protezinin “yapay görme” olarak ne sunduğunu açıklar. Bu görüş biçimi, normal görüşlü insanların kullandıkları ile kıyaslandığında temel olarak düşünülebilirken, görüş alanı olmayanlar için belirgin bir gelişme.
Retina protezini ilk kez kullanması nedeniyle Bay Zderad, suni vizyonu “kaba ama önemli” olarak tanımladı.
Dr. Iezzi, “Bu teknoloji, temel olarak bu aygıtlar geliştikçe, temelde rüyanın yeniden ortaya çıkmasına rağmen, Stargardt maküler distrofi veya yaşa bağlı maküler dejenerasyon gibi ileri maküler hastalığı olan hastaları tedavi edebiliriz” dedi.
Bu tür tedavilerin gelecekteki beklentileri gerçekten heyecan verici, ancak bu teknolojik atılımın faydalarının yaygın olarak yaşanmasından biraz zaman geçmesi muhtemeldir. Şu anda cihaz 144.000 dolara mal oluyor ve WHO’nun dünyadaki görme engelli kişilerin yaklaşık% 90’ı düşük gelirli ortamlarda yaşadığını tahmin ediyor.
Gözlerini sağlıklı tutmak
Pek çok insan retina dejenerasyon bozukluğu geliştirmeyecek kadar şanslı olacaktır, ancak bu onların gözlerinin zarar görmeye karşı savunmasız olduğu anlamına gelmez. Büyük miktarda görme bozukluğu önlenebilir, ancak bunun olmasını sağlamak için ne gibi önlemler alınabilir?
Ulusal Göz Enstitüsü (NEI), gözlerin olabildiğince sağlıklı olmasını sağlamak için alınabilecek birkaç basit adım önerir:
- Sigara içme. Sigara kullanımı, katarakt, optik sinir hasarı ve yaşa bağlı makula dejenerasyonu gelişme riskleri ile ilişkili bulunmuştur.
- Dengeli bir diyet yiyin ve sağlıklı bir kilo verin
- Göz enfeksiyonu riskini azaltmak için ellerinizi ve kontak lenslerinizi doğru şekilde temizleyin.
- Ailenin göz sağlığı geçmişini biliyorum. Retinitis pigmentosa gibi birçok ciddi göz rahatsızlıkları kalıtsaldır ve bu tür durumları geliştirme riskinizi bilmek mevcut tedavi düzeyini artırabilir
- Kapsamlı bir göz muayenesi var. Gözlerin sağlığından tamamen emin olmanın tek yolu bir göz sağlığı uzmanını ziyaret etmektir.
Dünya Sağlık Örgütü, son 20 yılda dünyanın birçok ülkesinde görme bozukluğunun önlenmesinde ve iyileştirilmesinde önemli ilerlemeler kaydedildiğini belirtmektedir. 2013 yılında Dünya Sağlık Meclisi, göz sağlığına evrensel erişim için 2014-19 Eylem Planı’nı onayladı. Bu planın amacı, önlenebilir görme bozukluklarını 2019 yılına kadar% 25 oranında azaltmaktır.
Birçok insan vizyon kaybının günlük yaşamda en büyük etkiye sahip olabilecek sağlık sorunlarından biri olduğuna inanmakla birlikte, görme bozukluğunun bir zamanlar olduğu gibi mutlak bir beklenti olarak kalmayacağını düşünmek cesaret vericidir.
Protezler sayesinde, bacaklarını kaybetmiş insanlar yardımsız bir şekilde yürüyebilir, çoğu insanın da herhangi bir ekstremitesinin eksik olduğunun farkında değildir. İnsanların körlüğün iyileştirilebileceği gelecekteki bir dünyayı öngörmek çok zor değil, önceki engellilikleriyle ilgili herhangi bir ipucu görünmez kaldı.
