Kıkırdak hasarı hakkında bilmeniz gerekenler

Kıkırdak, vücudun birçok yerinde bulunan bir bağ dokusudır. Sert ve esnek bir malzeme olmasına rağmen, nispeten zararlıdır.

Bu ince, kauçuksu doku, eklemlerin kemikleri arasında bir yastık görevi görür. Kıkırdak hasarı olan kişiler genellikle eklem ağrısı, sertlik ve iltihap (şişme) yaşarlar.

Bu yazıda, kıkırdak işlevini, nasıl hasar görebileceğini ve bu hasarın nasıl tedavi edilebileceğini açıklayacağız.

Kıkırdak hasarında hızlı gerçekler

İşte kıkırdak hasarı hakkında bazı önemli noktalar. Daha fazla detay ve destekleyici bilgi ana makaledir.

• Kıkırdak kemikleri birlikte tutmak ve diğer dokuları desteklemek de dahil olmak üzere çeşitli işlevlere sahiptir.
• Üç tip kıkırdak vardır
• Kıkırdak hasarı teşhisi normalde gerektirir ve MRI veya artroskopi
• Kıkırdak hasarı genellikle steroid olmayan anti-enflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) ile tedavi edilir.

Kıkırdak nedir?

Kıkırdak insan vücudunda çeşitli işlevleri vardır:

• Sürtünmeyi azaltır ve eklemler arasında bir yastık görevi görür ve koştuğumuzda, bükdüğümüzde ve gerdiğimizde ağırlığımızı desteklemeye yardımcı olur.
• Kemikleri birlikte, örneğin, göğüs kafesinin kemiklerini tutar.
• Bazı vücut kısımları neredeyse tamamen kıkırdaktan yapılır, örneğin kulaklarımızın dış kısımları.
• Çocuklarda, uzun kemiklerin uçları, sonunda kemiğe dönüşen kıkırdaktan yapılır.

Diğer doku türlerinden farklı olarak, kıkırdağın bir kan kaynağı yoktur. Bundan dolayı, hasarlı kıkırdağın kanla beslenen diğer dokulara kıyasla iyileşmesi daha uzun sürer.

Üç tip kıkırdak vardır:

• Elastik kıkırdak (sarı kıkırdak) – en yaylı ve esnek kıkırdak tipi. Elastik kıkırdak kulakların dışını ve burnun bir kısmını oluşturur.
• Fibrocartilage – ağır ağırlıklara dayanabilecek en zor kıkırdak tipi. Omurganın omurları ve omurları ile kalça ve pelvis kemikleri arasında bulunur.
• Hiyalin kıkırdak – yaylı, sert ve elastik. Kaburgalar arasında, rüzgar borusu çevresinde ve eklemler arasında (eklem kıkırdağı) bulunur.

Elastik kıkırdak, fibrokartilaj ve hiyalin kıkırdak hasar görebilir. Örneğin, kaymış bir disk bir tür fibrokartilaj hasarıdır, kulak üzerindeki sert bir etki ise elastik kıkırdak hasarına neden olabilir.

Eklemdeki kıkırdak hasar gördüğünde, şiddetli ağrı, iltihap ve bir dereceye kadar rahatsızlığa neden olabilir – bu eklem kıkırdağı olarak bilinir. NIH’ye (Ulusal Sağlık Enstitüleri) göre, 45 yaşın üzerindeki Amerikalı yetişkinlerin üçte biri bir tür diz ağrısından muzdariptir.

belirtiler

Bir eklemde kıkırdağa hasar veren hastalar (eklem kıkırdağı hasarı) yaşayacaktır:

• Enflamasyon – alan şişer, vücudun diğer bölgelerinden daha sıcak olur ve hassas, acı ve ağrılıdır.
• Sertlik.
• Aralık sınırlaması – hasar ilerledikçe, etkilenen uzuv serbestçe ve kolayca hareket etmeyecektir.

Eklem kıkırdağı hasarı genellikle dizde görülür, ancak dirsek, bilek, ayak bileği, omuz ve kalça eklemi de etkilenebilir.

Ciddi durumlarda, bir parça kıkırdak kopabilir ve eklem kilitlenebilir. Bu hemartroz (eklemde kanama) yol açabilir; Alan lekeli olabilir ve çürümüş bir görünüme sahip olabilir.

Nedenler

• Direkt darbe – eğer bir eklemin kötü bir darbe alması halinde, belki de kötü bir düşüş veya otomobil kazası sırasında, kıkırdak hasar görebilir. Sporcular artiküler hasardan, özellikle Amerikan futbolu, rugby ve güreş gibi yüksek etkili sporlarla uğraşanlardan daha fazla risk altındadırlar.
• Aşınma ve yıpranma – uzun bir stres süresine maruz kalan bir eklem hasar görebilir. Obez bireyler, dizlerinin normal ağırlığa sahip bir kişiden 20 yıllık bir süre boyunca daha fazla bedensel strese maruz kalmasından daha fazladır. Eklemlerde iltihaplanma, parçalanma ve nihai kıkırdak kaybı osteoartrit olarak bilinir.
• Hareket eksikliği – eklemlerin sağlıklı kalmak için düzenli olarak hareket etmeleri gerekir. Uzun süre hareketsizlik veya hareketsizlik, kıkırdama zarar verme riskini artırır.

Teşhis

Dizdeki kıkırdak hasarı ile burkulma veya ligament hasarı arasındaki farkı söylemek kolay değildir çünkü semptomlar benzer olabilir. Ancak, modern non-invaziv testler işi eskiden olduğundan daha kolay hale getirir.

Fizik muayene yaptıktan sonra doktor aşağıdaki teşhis testlerini isteyebilir:

• Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) – cihaz, vücudun ayrıntılı görüntülerini oluşturmak için manyetik alan ve radyo dalgaları kullanır. Her ne kadar yararlı olsa da, MRI her zaman kıkırdak hasarı tespit edemez.
• Artroskopi – incelemek ve onarmak için bir tüpe benzeyen alet (artroskop) bir eklem içine sokulur. Bu prosedür, kıkırdak hasarının derecesinin belirlenmesine yardımcı olabilir.

tedavi

Konservatif tedavi (cerrahi olmayan) – bazı hastalar özel egzersizler, NSAID’leri (steroidal olmayan anti-inflamatuar ilaçlar) ve bazen steroid enjeksiyonlarını içeren konservatif tedaviye iyi yanıt verirler.

Egzersizler, fizik tedavi ve / veya hastanın evde yapabilecekleri bir programı içerebilir. Hasar geniş değilse, bu hastanın ihtiyacı olabilir.

Cerrahi – konservatif tedaviye cevap vermeyen hastalar ameliyat gerektirecektir. Hastanın yaş ve aktivite düzeyini, lezyonun ne kadar büyük olduğunu ve yaralanmanın ne kadar süre önce gerçekleştiğini gösteren birkaç faktöre bağlı olarak birkaç cerrahi seçenek vardır.

Cerrahi seçenekler şunlardır:

• Debridman – hasarlı kıkırdağın yumuşatılması ve vücudun diğer kısımlarının sürtünme ve tahriş olmasını önlemek için gevşek kenarların çıkarılması. Prosedür mekanik tıraş makinesi gibi küçük artroskopik aletler kullanılarak yapılır.
• İlik stimülasyonu – hasarlı kıkırdağın altında, cerrah kemiğin içinde bulunan kan damarlarını açığa çıkararak küçük delikler (mikro kırıklar) deliyor. Bu, kıkırdağın içinde yeni kıkırdak üretimini tetikleyen bir kan pıhtılaşmasına neden olur. Ne yazık ki, büyüyen yeni kıkırdak, orijinal kıkırdak tipinden daha az esnek değildir. Bu, daha hızlı uzaklaştığı anlamına gelir ve hastanın daha sonraki ameliyatlara ihtiyacı olabilir.
• Mozaiklasti – sağlıklı, hasarsız kıkırdak bir alandan alınır ve hasarlı bölgeye taşınır. Bu prosedür osteoartritte olduğu gibi yaygın hasar olduğunda uygun değildir. Mozaik plasti, genellikle 10-20 milimetrelik boyutta olan kıkırdak hasarı izole alanları için kullanılır; Bu teknik en sık 50 yaşın altındaki hastalarda bir kazadan zarar görmüştür.
• Otolog kondrosit implantasyonu – küçük bir kıkırdak parçası alınır ve bir laboratuvara alınır. Burada daha fazla kıkırdak hücresi üretmek için yetiştirilmektedir. Yaklaşık 1 ila 3 ay sonra, yeni kıkırdak hücreleri, sağlıklı dokuya dönüştüğü diz içine implante edilir.

Komplikasyonlar

Eğer tedavi edilmezse, eklem, özellikle de, diz gibi, ağırlık taşıyan bir kişi ise, kişinin yürüyememesine neden olacak kadar zarar görebilir. Hareketsizlik dışında, ağrı yavaşça kötüleşebilir.

Tüm küçük eklem kıkırdağı defektleri, yeterli zaman verilirse, osteoartrite ilerleyebilir.

Egzersizler

Fiziksel bir terapist, bireyin eklem çevresindeki kasları güçlendirmek için uygun olan egzersizleri önerebilir. Bu hasarlı kıkırdak ile bölgedeki basıncı azaltacaktır.

Artrit Vakfı şunları önermektedir:

• esnekliği ve hareket aralığını korumak için hafif gerdirme
• Sağlıklı bir kiloyu elde etmek veya korumak ve ruh halini ve dayanıklılığı geliştirmek için aerobik ve dayanıklılık eğitimi
• Eklemlerin etrafındaki kasları güçlendirmek için egzersizleri güçlendirmek

Egzersiz birçok yarar sağlarken, kıkırdağın yenilenmesi ile sonuçlanması olası görünmemektedir.

Bir gözden geçirme şu şekilde sonuçlanır:

“Genel beklentinin aksine, mekanik geri besleme bu süreçte önemli bir rol oynamamaktadır ve kemiğin aksine, karmaşık biyokimyasal metabolik makineleri kıkırdak formunun kalıcı bir iyimserliğine doğru düzenlemeye hizmet etmez.”

Artan kullanımın, kıkırdakta ortaya çıktığı bulunmuştur.