ABD’den yapılan yeni bir çalışma, kanser hücrelerini hedefleme ve öldürme sürecinde, kemoterapinin aynı zamanda kanser büyümesini uyaran ve sonuçta tedavi direncine yol açan bir bileşiği serbest bırakmak için komşu bölgelerde sağlıklı hücreleri de teşvik edebileceğini bulmuştur. Bulgularının daha iyi tedavilere yol açacağını ve ilerlemiş kanserli hastalar için değerli zaman alacağını umuyorlar.
Seattle’daki Fred Hutchinson Kanser Araştırmaları Merkezi’ndeki İnsan Biyolojisi Bölümü’nden kıdemli yazar Peter S. Nelson ve meslektaşları, 6 Ağustos’ta Nature Medicine’de yayınlanan bir makalede bulgularını yazdılar.
Nelson medyaya şunları söyledi:
“Gövde içindeki kanserli hücreler çok karmaşık bir çevrede ya da mahallede yaşarlar. Tümör hücresinin oturduğu ve komşularının kime karşı verdiği tepkiyi ve tedaviye direncini etkiler.”
İleri kanserin tedavisinde kemoterapinin sonuç olarak başarısız olmasının nedeni Nelson’a göre, hastayı tokmaktan çıkarmak için vermeniz gereken dozun da hastayı öldürmesidir.
Laboratuarda, hemen hemen herhangi bir kanseri “tedavi edebilirsiniz”: petri kabındaki kanser hücrelerine büyük miktarda toksik kemoterapi verirsiniz.
Ama bunu hastalara yapamazsınız çünkü yüksek doz sadece kanser hücrelerini değil sağlıklı hücreleri de öldürür, Nelson dedi.
Araştırmacılar, bulgularının kanser tedavilerini daha etkili hale getirme yolunu açabileceğini öne sürüyorlar. Ortak solid tümörlerin tedavisi, sağlıklı hücrelerin aralıklarla toparlanması için zaman kazandırarak, döngülerde daha küçük dozlar olarak verilmelidir.
Ancak bu dezavantaj, bu yaklaşımın tüm kanser hücrelerini öldürmeyeceğidir ve hayatta kalanlar, takip eden techemoterapiye karşı dirençli hale gelebilirler.
Onların çalışmasında, Nelson ve meslektaşları bunun gerçekleşebileceği bir mekanizma buldular.
Kanser tümörlerinin yakınında yaşayan bir tür normal, kanserli olmayan hücre fibroblastı üzerinde çalışmışlardır.
Hayvanlarda, fibroblastlar vücudun her yerinde bulunan ve diğer hücre ve doku türlerini tutan bir “iskele” gibi davranan bağ dokusunun korunmasına yardımcı olur. Fibroblastlar ayrıca yaraları iyileştirmek ve kolajen üretmek için de önemlidir.
Ama diğer, olağan dışı koşullar altında, beklenmedik şekillerde davranabilirler.
DNA’ları örneğin kemoterapi ile zarar gördüğünde, fibroblastlar hücre büyümesini uyaran geniş bir bileşik yelpazesini serbest bırakabilir.
Nelson ve meslektaşları, kemoterapi ile tedavi edilmiş olan prostat, meme ve yumurtalık kanseri hastalarından kanser hücrelerini incelediler ve özellikle, tümör yakınındaki fibroblastların kemiği kemoterapi ile hasar gördüklerinde, tümörün kendi ortamında WNT16B olarak adlandırılan bir protein üretmeye başladılar. .
Ayrıca, protein yeterince yüksek bir seviyeye ulaştığında, kanser hücrelerinin büyümesini, çevreleyen dokuyu istila etmesini ve resistrokoterapiye neden olduğunu da bulmuşlardır.
“Prostat tümör mikroçevresindeki WNT16B’nin ekspresyonu, in vivo ortamda sitotoksik kemoterapinin etkilerini zayıflattı, tümör hücresinin ilerlemesini ve hastalık ilerlemesini teşvik etti”, yazıyorlar.
Araştırmacılar zaten biliyordu ki, WNT ailesinin genleri ve proteinleri hem normal hem de kanser hücrelerinin büyümesi için önemliydi, ancak bu çalışma şimdi de tedavi direncini desteklemede bir rolü olmadığını gösteriyor.
Araştırmacılar, bazı WNT proteinlerinin “tamamen beklenmedik” olan 30 kat arttığını gördü, Nelson.
Kanser tedavileri, zarar veren DNA gibi genel “saçma silah” dan ziyade anahtar molekülleri hedef alan kesin “keskin nişancı” yaklaşımlarını kullanarak giderek daha spesifik hale gelmektedir.
Araştırmacılar, buldukları bulguların, tümörün mikroçevresinin de, bu daha hassas yaklaşımların başarısında veya başarısızlığında da rol oynayabileceğini gösterdiğini ileri sürüyorlar.
Örneğin, aynı kanser hücresi, farklı mikroçevrelerde aynı tedaviye oldukça farklı tepki verebilir.
Onların keşfinin, örneğin tümör mikroçevresinin yanıtını engellemenin bir yolunu bulmak suretiyle tedavileri daha etkili hale getirmeye yardımcı olabileceğini ileri sürüyorlar.
Bir mikroorganizmalar uzmanı olan İngiltere Kanser Araştırma Uzmanı Profesör Fran Balkwill, basına yaptığı çalışmanın, “kanser tedavilerinin kanser hücrelerini etkilemediğini, aynı zamanda tümörler içinde ve çevresindeki hücreleri hedef alabildiğini” gösteren diğer çalışmalarla bağlantılı olduğunu söyledi.
Kimi zaman etki yaratabilir, dedi ki, Balkwill, kemoterapinin sağlık bağışıklık hücrelerini yakındaki tümörlere saldırmaya başladığında örnek verir.
“Ancak bu çalışma, tümörü çevreleyen sağlıklı hücrelerin, tümörün tedaviye dirençli olmasına yardımcı olabileceğini doğrulamaktadır. Bir sonraki adım, kemoterapinin daha etkili hale getirilmesine yardımcı olmak için bu direnç mekanizmalarını harekete geçirmenin yollarını bulmaktır” diye ekledi.
Catharine Paddock PhD tarafından yazıldı.
