Katatoni şizofreni hastalarında ortaya çıkabilen bir dizi belirtiye işaret eder. Bireyin çok az hareket ettiği ve talimatlara cevap vermediği süreleri içerebilir.
Uçların diğer ucunda birey, ekolali (sesleri taklit eden) veya Ekopraksi (taklit eden hareketler) gibi “aşırı” ve “tuhaf” olarak kabul edilen motor aktiviteyi gösterebilir. Buna katatonik heyecan denir.
Bu makalede katatonik şizofreni belirtilerine, nedenlerine, tanılarına ve nasıl tedavi edildiğine bakacağız.
Katatonik şizofreni hakkında hızlı gerçekler
İşte katatonik şizofreni hakkında bazı önemli noktalar. Daha fazla detay ve destekleyici bilgi ana makaledir.
- Katatoni sadece şizofreni hastalarında görülür
- Semptomlar hiperaktivite ve aktivite altında saymayı içerebilir
- Katatonik şizofreni için risk faktörleri genel olarak şizofreni ile aynıdır
- Katatonik şizofreni belirtileri için bir dizi etkili tedavi vardır.
Katatonik şizofreni belirtileri
Katatonik şizofreni, gelişmiş tedaviler sayesinde daha nadirdir. Katatonik durumların şizofreni dışında, ruhsal hastalıkların, örneğin nörogelişimsel (çocukların sinir sistemini geliştirme sırasındaki koşulları etkileyen durumlar), psikotik bipolar veya depresif bozukluklar gibi görülme olasılıkları daha yüksektir.
Katatonisi olan bireyler, azalmış ve aşırı motor aktivitesi arasında değişebilir.
Modern tedavilerle, katatonik şizofreni hastaları semptomlarını daha kolay idare edebilir ve daha mutlu ve daha sağlıklı bir yaşam sürdürebilir.
Katatoninin klinik tablosu aşağıdaki semptomlardan en az üçüne hükmeder:
- Stupor – psikomotor aktivite yok, çevre ile etkileşim yok
- Catalepsy – sıra dışı duruşları benimsemeyi içerir
- Balmumu esnekliği – eğer bir muayene elemanı hastanın kolunu bir yere yerleştirirse, tekrar hareket edene kadar bu pozisyonu koruyacaktır.
- Mutizm – sınırlı sözlü cevaplar
- Olumsuzlaştırma – talimatlara veya dışsal uyaranlara az veya hiç yanıt
- Postürleme – aktif olarak yerçekimine karşı bir duruş tutma
- Davranışçılık – garip, abartılı eylemler yürütmek
- Basmakalıp – görünür bir sebep olmadan tekrarlayan hareketler
- Ajitasyon – bilinen bir nedenle
- grimacing
- Echolalia – başka birinin konuşmasını taklit etme
- Ekopraksi – başka birinin hareketlerini taklit etmek
Uygun tedavi olmadan, katatonik bir atak günler hatta haftalar boyunca devam edebilir.
Şizofreni belirtileri
Yukarıdakiler dışında, hasta şizofreninin aşağıdaki belirtilerine de sahip olabilir:
- Sanrılar – Hasta, zulüm gördüklerine inanabilir. Alternatif olarak, olağanüstü güçleri ve armağanları olduğunu düşünebilirler.
- Halüsinasyonlar – özellikle işitsel sesler (işitsel halüsinasyon), halüsinasyonlar görsel (orada olmayan şeyleri görme) veya başka bir duyusal sistemi içeren halüsinasyonları içerebilir.
- Düşünce bozukluğu – konuşma yaparken, kişi mantıksal bir sebep olmaksızın bir konudan diğerine geçebilir. Hastanın konuşması ani ve anlaşılması imkansız olabilir.
- Motivasyon eksikliği (avolisyon) – hasta sürücülerini kaybeder. Yıkama ve yemek pişirme gibi günlük aktivitelerden vazgeçerler.
- Duyguların kötü ifadesi – mutlu veya hüzünlü olaylara cevap vermeyebilirler veya uygunsuz bir şekilde tepki verebilirler.
- Sosyal çekilme – şizofrenili bir hasta sosyal olarak geri çekildiğinde, çoğu zaman birilerinin onlara zarar vereceğine inandıkları için olur.
- Hastalıkların habersiz olması (aynı zamanda “kötü içgörü” olarak da anılır) – halüsinasyonlar ve sanrılar hasta için bu kadar gerçek gözüktüğü için, çoğu hasta olduklarına inanmazlar.
- Bilişsel zorluklar – hastanın konsantre olma yeteneği, şeyleri hatırlama, ileriyi planlama, organize olma ve etkilenme yeteneği daha zorlaşır.
Katatonik şizofreni belirtileri olan hastalar genellikle kendi başlarına tıbbi yardım almazlar. Çoğunlukla, tıbbi yardım arayan bir aile üyesi veya arkadaşıdır.
Katatonik şizofreni için risk faktörleri
Katatonik şizofreni risk faktörleri diğer şizofreni alt tipleri ile aynıdır:
- Genetik – şizofreni öyküsü olan bireylerin kendilerini geliştirme riski daha yüksektir.
- Viral enfeksiyon – bazı yeni çalışmalar viral enfeksiyonların çocuğu şizofreni gelişimine yatkın hale getirebileceğini düşündürmektedir.
- Fetal malnütrisyon – eğer fetus hamilelik sırasında malnütrisyondan muzdaripse, şizofreni gelişme riski daha yüksektir.
- Erken yaşamda stres – yaşamın erken döneminde şiddetli stres şizofreni gelişimine katkıda bulunabilir. Stresli deneyimler genellikle şizofreni ortaya çıkmadan hemen önce ortaya çıkar.
- Çocukluk kötüye kullanımı veya travması.
- Doğumda ebeveynlerin yaşı – yaşlı ebeveynlerin şizofreni geliştiren çocuk sahibi olma riski daha yüksektir.
- İlaçlar – ergenlik döneminde zihni etkileyen ilaçların kullanımı şizofreni gelişme riskini artırabilir.
Katatonik şizofreni nedenleri
Katatonik şizofreni nedenlerinin ne olduğundan emin değilsiniz. Araştırmalar şizofreni formlarının çoğunun beyin disfonksiyonundan kaynaklandığını gösteriyor, biz sadece beyin fonksiyon bozukluğunun neden oluştuğunu bilmiyoruz. Büyük ihtimalle, genetik ve stres gibi çevresel tetikleyicilerin birleşiminden kaynaklanır.
Uzmanlar şizofreni başlangıcında bir nörotransmitter olan dopamin dengesizliğinin rol oynadığına inanıyor. Bu dengesizliğin, büyük olasılıkla birini hastalığa duyarlı hale getiren genlerden kaynaklandığını düşünüyorlar. Bazı araştırmacılar, serotonin gibi diğer nörotransmitterlerin seviyelerinin de dahil olabileceğini söylüyorlar.
Katatonik şizofreni tanısı
Bir hastadan şüphelenen bir doktorun katatonik şizofreni hastalığının teşhisine yardımcı olacak bir dizi tıbbi ve psikolojik test önerisinde bulunacağı; Bunlar şunları içerebilir:
- Fizik muayene – hastanın boyu, ağırlığı, nabzı, tansiyonu ve sıcaklığı kontrol edilir. Doktor kalbi ve akciğerleri dinleyecek ve karnını kontrol edecektir.
- CBC (tam kan sayımı) – alkol ve ilaçların yanı sıra tiroid fonksiyonlarını kontrol etmek için.
- MRG veya BT taraması – amaç beyin yapısında herhangi bir anormallik aramaktır.
- EEG (elektroensefalogram) – beyin fonksiyonlarını kontrol etmek için.
- Psikolojik değerlendirme – Bir psikiyatrist, hastadan (eğer mümkünse) düşüncelerini, duygularını ve davranış kalıplarını sorar. Semptomları, ne zaman başladıklarını, ne kadar şiddetli olduklarını ve hastanın hayatını nasıl etkilediklerini tartışırlar. Ayrıca, hastanın kendilerine veya başkalarına zarar verme hakkında düşünceleri olup olmadığını da soracaktır.
Katatonik şizofreniyi doğru bir şekilde teşhis etmek uzun zaman alabilir. Mania, nöbet bozukluğu, madde kötüye kullanımı ve şiddetli depresyon gibi diğer durumlar katatonik şizofreni ile semptomları paylaşır ve ilk önce dışlanmalıdır.
Katatonik şizofreni tedavisi seçenekleri
Şizofreni, yaşam boyunca süren bir durumdur, ancak katatonik semptomlar devam etmeyebilir. Şizofreni hastaları kalıcı olarak tedavi gerektirir; Semptomlar ortadan kalktığında ve hasta daha iyi olduklarına inandığında bile. Tedavi, her şizofreni biçimi için esas olarak aynıdır.
Yöntemler, şiddeti ve semptom tiplerini, hastanın sağlığını ve yaşlarını da içeren bir dizi faktöre bağlı olarak değişir.
ilaç
- Benzodiazepinler – Bu ilaç sınıfı, sakinleştirici görevi görür ve en çok katatonik şizofreni için kullanılır. İlaç hızlı hareket eder ve intravenöz yoldan (damar içine enjekte) uygulanabilir. Uzun süre kullanıldığında bağımlılık riski vardır. Hasta bu ilacı birkaç gün veya hafta boyunca almak zorunda kalabilir.
- Barbituratlar – bu ilaçlar depresanlar veya yatıştırıcı olarak adlandırılır. Merkezi sinir sistemini bastırırlar. Etkileri hafif sedasyondan total anesteziye kadar değişir. Barbituratlar hızla katatoni semptomlarını hafifletir. Uzun süre kullanıldığında, bağımlılık riski vardır. Bu ilaç katatonik şizofreniyi barbitüratlardan daha az sıklıkla tedavi etmek için kullanılır.
- Antidepresanlar ve duygudurum dengeleyici ilaçlar – katatonik şizofreni hastaları sıklıkla depresyon gibi başka akıl sağlığı sorunlarına sahiptir.
Diğer tedaviler
ECT (elektrokonvülsif tedavi) – bu, kontrollü nöbetler (konvülziyonlar) üretmek için beyinden bir elektrik akımının gönderildiği bir prosedürdür. EKT, ilaçlara veya diğer tedavilere cevap vermeyen katatonik hastalar için kullanılır. Yan etkiler kısa süreli hafıza kaybını içerebilir.
Hastaneye yatış – bu ciddi bölümlerde gerekli olabilir. Hastalar hastane ortamında daha güvenlidir; Doğru beslenme, uyku ve hijyen ve doğru tedaviyi alma olasılıkları daha yüksektir.
Psikoterapi – katatonik şizofreni hastaları için, ilaçlar tedavinin ana parçasıdır; Bununla birlikte, psikoterapi yararlı olabilir, ancak semptomlar şiddetliyse, psikoterapi uygun olmayabilir.
Sosyal ve mesleki beceri eğitimi – bu, hastanın bağımsız olarak yaşamasına yardımcı olabilir – hasta için iyileşmenin hayati bir parçası. Terapist hastanın iyi hijyen öğrenmesine, beslenme öğelerini hazırlamasına ve daha iyi iletişim kurmasına yardımcı olabilir. İş bulma, konut bulma ve kendi kendine yardım gruplarına katılma konusunda da destek olabilir.
Uyum (bağlılık) – ilaca uyum veya bağlılık, ilacı doğru zamanda ve doğru dozda almak anlamına gelir. Maalesef, uyum eksikliği şizofreni hastaları için önemli bir sorundur. Hastalar uzun süreler boyunca ilaçlarını almayı bırakabilir, yaşamlarına ve çevrelerindeki insanların yaşamlarına önemli ölçüde müdahale edebilir.
Katatonik şizofreni komplikasyonları
Tedavi edilmeyen katatonik şizofreni, sağlık, mali, davranışsal ve hukuki nitelikte sorunlara neden olabilir – bu sorunlar hastanın yaşamının her bölümünü etkileyebilir. Komplikasyonlar şunları içerebilir:
- Depresyon, intihar düşünceleri, intihar davranışı – şizofreni hastalarının önemli bir kısmında depresyon dönemleri vardır.
- Yetersiz beslenme.
- Hijyen problemleri.
- Madde bağımlılığı – alkol, reçeteli ilaçlar ve yasa dışı uyuşturucuları içerebilir.
- Yoksulluğa ve evsizliğe yol açan istihdamı bulma ya da sürdürememe.
- Hapishane.
- Ciddi aile çatışmaları.
- Okul ve diğer eğitim kurumlarını okuyamama ya da okula devam edememe.
- Mağdur veya suç faili olmak.
- Sigara ile ilgili hastalıklar.