İnterstisyel akciğer hastalığı, akciğerlerde inflamasyon ve skar dokusuna neden olan bir grup hastaya verilen addır ve bu da onların çalışmasını zorlaştırır. Hava yolları, hava keseleri, akciğerlerin dış kısmı ve kan damarları da etkilenebilir.
Bu durum insanların nefessiz hissetmelerine neden olur ve çoğu zaman kuru öksürüğe eşlik eder. Tanı zor olabilir ve şu anda bozukluğun tedavisi yoktur.
Bununla birlikte, semptomların yönetiminde yardımcı olabilecek tedavi seçenekleri vardır. Tedavi ayrıca, mümkün olduğunca yavaş ilerlemede yaşam tarzı değişiklikleri içerir.
İnterstisyel akciğer hastalığı üzerine hızlı gerçekler:
- Nedenleri çevresel maruziyetlerden uzun vadeli tıbbi koşullara ve genetik faktörlere kadar uzanmaktadır.
- Çoğu interstisyel akciğer hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir.
- Hastalık ilerledikçe, ciddi, potansiyel olarak yaşamı tehdit eden komplikasyonlara yol açabilir.
Türleri
Her iki akciğerde de çalışan doku ağı olan interstisumu etkileyen birçok tipte interstisyel akciğer hastalığı vardır.
Interstisum akciğerlerdeki alveol veya minik hava keselerini destekler. Kan damarları, kanın oksijen almasına ve fazla karbondioksitten kurtulmasına izin vererek interstisyumdan akar.
İnterstitiumu etkileyen bozukluklar, yara, iltihap ve sıvı tutulumu ile dokularını kalınlaştırır. Bu kalınlaşma, kanın oksijen emmesini zorlaştırır, bu da nefes darlığı gibi interstisyel akciğer hastalıklarının semptomlarına yol açabilir.
Amerikan Toraks Derneği’ne göre, interstitiumu etkileyen 200’den fazla farklı akciğer hastalığı vardır. Bu bozuklukların bazıları şunlardır:
- Kronik silikoz: Genellikle bir kişinin çalışmasına bağlı ve çok fazla silika tozunun solunmasının neden olduğu bir akciğer hastalığıdır.
- İnterstisyel pnömoni: İnterstisyumda meydana gelen bir akciğer enfeksiyonu.
- Kömür işçisinin pnömokonyozu: Kara akciğer olarak da adlandırılan bu, kömür tozunun solunmasının neden olduğu bir akciğer rahatsızlığıdır.
- İdiyopatik pulmoner fibroz: Bilinen bir neden olmaksızın interstisyumda kronik skarlaşma.
- Siderosis: Kaynak veya madencilikten gelen demirin solunması sonucu oluşan iltihap veya skar dokusu.
- Spesifik olmayan interstisyel pnömoni: Sıklıkla skleroderma veya romatoid artrit gibi otoimmün durumlar ile ortaya çıkan interstisuma zarar verir.
- Hipersensitivite pnömonisi: İnflamasyon alerjenleri veya küf, bitki ve hayvan detritus veya kimyasal maddeler gibi tahriş edici maddeler nedeniyle.
- Bağ dokusu ile ilişkili pulmoner fibroz: Bazı insanlarda skleroderma veya romatoid artrit gibi diğer bağ dokusu bozukluklarını etkileyen bir durumdur.
- Kriptojenik organize pnömoni: Bir enfeksiyonu olmayan pnömoniye benzeyen interstisyel akciğer hastalığı.
- Akut interstisyel pnömoni: Şiddetli ve sıklıkla acil tıbbi tedavi ve yaşam desteği gerektiren interstisyuma ani hasar.
- Deskuamatif interstisyel pnömoni: Sık sık yoğun sigara içimi ile ilişkili akciğerlerin önemli inflamasyonu.
- Sarkoidoz: İntersitisumu etkileyen inflamatuar bir durum olan sarkoidoz ayrıca şişmiş lenf nodlarına ve kalp, göz, eklem, deri ve sinirlere neden olabilir.
- Ailesel pulmoner fibroz: Akciğerlerde aynı ailede iki veya daha fazla kişiyi etkileyen bir yara dokusu birikmesi.
- Asbest: Asbest liflerinin solunması sonucu oluşan akciğerlerde yara dokusu veya iltihaplanma.
Semptomlar neler?
İnterstisyel akciğer hastalığının semptomları değişebilir ve altta yatan nedene bağlıdır. Bununla birlikte, bazı belirtiler genellikle hastalığın tüm farklı formları için yaygındır. En sık görülen semptom, nefes darlığı hissi veya nefes alamama hissidir.
İnterstisyel akciğer hastalığı olan çoğu insan bu semptomu tecrübe eder ve zamanla daha da kötüleşebilir. Sonuç olarak, interstisyel akciğer hastalığı olan bir kişi istirahat halinde bile nefes nefese hissedebilir.
Bu karakteristik nefes darlığına çoğu zaman kuru, verimsiz öksürük eşlik eder. Bazı insanlar da açıklanamayan kilo kaybı yaşayabilir.
Nefes almakta zorluk çeken biri, teşhis için doktorunu görmelidir.
Nedenleri ve risk faktörleri
Bazı tıbbi durumlar, spesifik ilaç kullanımı veya çevresel tehlikeler olan kişilerde daha sık görülebilmesine rağmen, herkes interstisyel akciğer hastalığı geliştirebilir. Bu risk faktörleri şunları içerebilir:
Otoimmün bozukluklar
Bazı otoimmün bozukluklar vücudun akciğerlere ve diğer organlara saldırmasına ve zarar görmesine neden olur.
Akciğerleri etkileyebilecek otoimmün hastalıklar şunlardır:
- skleroderma
- romatoid artrit
- lupus
- dermatomiyozit
- polimiyozit
- Sjögren sendromu
- vaskülit
- karışık bağ dokusu hastalığı
Çevresel riskler
Bazı iş kolları da bir kişiyi interstisyel hasar riskine maruz bırakabilir. Farklı toksinlere veya kirletici maddelere maruz kalmak, zamanla akciğerlere zarar verebilir. Bu maddeler şunları içerebilir:
- tahıl tozu gibi toz
- silika tozu
- asbest
- kömür
- demir kaynağı
- kalıp
- kuş pisliği gibi bazı hayvansal proteinler
- kil mineralleri, örneğin, talk
- radyasyon tedavileri
İlaçlar
Bazı ilaçlar ve ilaçlar da dahil olmak üzere akciğerlere zarar verebilir:
- düzensiz kalp atışlarını tedavi etmek için kullanılan kalp ilaçları
- bazı antibiyotikler
- anti-inflamatuar ilaçlar
- kemoterapi ilaçları
- eroin ve tıbbi tedavi metadonu dahil narkotikler
Komplikasyonlar
Komplikasyonlar şunları içerebilir:
Solunum yetmezliği
Solunum yetmezliği, aşırı düşük kan oksijen düzeylerinin diğer organ bozukluklarına katkıda bulunabileceği durumlarda, geç evre interstisyel akciğer hastalığında ortaya çıkar.
Pulmoner hipertansiyon
Kan akışını kısıtlayan yara dokusu, iltihap veya düşük oksijen seviyeleri, akciğerlerin arterlerinde yüksek tansiyonun nedenleridir.
Sağ ventrikül kalp yetmezliği
İnterstisyel akciğer hastalığı, sağ ventrikülün akciğerler boyunca kanı hareket ettirmek için daha sert pompalanması gerektiğinde ortaya çıkabilir. Bu ekstra çalışma, zorlanma nedeniyle kalbin başarısız olmasına neden olabilir.
Teşhis
Doktorlar bir kişinin interstisyel akciğer hastalığı olduğunu düşünürse, X-ışını veya CT taraması gibi basit bir görüntüleme testi, hasarın boyutunu değerlendirmelerine yardımcı olabilir. Ayrıca teşhislerini doğrulamak için başka testler isteyebilirler.
Bir stres testi, doktorun bir kişinin solunum semptomlarının kalple ya da akciğerlerle ilgili sorunlardan kaynaklanıp kaynaklanmadığını belirlemesine yardımcı olabilir.
Stres testleri, bir kişinin bir koşu bandı üzerinde egzersiz yapması veya kalbin daha hızlı atmasına neden olan ilaçlar almasıyla kalbin çalışmasını artırır.
Pulmoner fonksiyon testleri, bir kişinin spirometre olarak adlandırılan bir makineye üfleyerek akciğer kapasitesinde azalmayı kontrol eder. Testler, yaşadıkları akciğer probleminin türünü belirlemeye yardımcı olur. Ayrıca akciğerlerin havaya nasıl girip çıktıklarını ve oksijeni ne kadar iyi kullandıklarını da anlatırlar.
Bir bronkoskopi, doktorların akciğer dokusunun kendisini kontrol etmesine yardımcı olan başka bir testtir. Doktor bireyi hafifçe sakinleştirecek ve boğazlarından ve akciğerlerine bir tüp yerleştirecektir. Daha sonra test için küçük bir miktar akciğer dokusunu çıkarırlar.
Bir bronkoalveolar lavaj testi, test için hücrelerin toplanması için bir tuzlu su durulama kullanılarak ek bilgi verebilir.
Bununla birlikte, bazı durumlarda, bir cerrahi biyopsi gerekebilir.
Tedavi seçenekleri nelerdir?
Akciğer hasarını tamamen tersine çevirebilecek hiçbir tedavi yoktur. Ancak şu anda mevcut olan bazı tedaviler, skarlaşmanın ilerlemesini yavaşlatabilir ve bir kişinin daha özgürce nefes almasına izin verebilir.
Doktorlar, bir kişinin semptomlarını yönetmek için birkaç farklı tedavi önerebilir.
Birçok doktor akciğerleri güçlendirmeye yardımcı olabileceğinden pulmoner rehabilitasyondan geçmeyi tavsiye etmektedir. Pulmoner rehabilitasyon, bir kişinin akciğer kapasitesini uzatmasını ve daha iyi nefes almasını teşvik etmek için çeşitli egzersizler kullanır.
Son zamanlarda yapılan küçük bir çalışma, farklı nedenlere bağlı olarak interstisyel akciğer hastalığı olan kişilerde pulmoner rehabilitasyonun yararlılığına baktı. Araştırma, pulmoner rehabilitasyonun egzersiz toleransı, interstisyel akciğer hastalığı semptomları ve yaşam kalitesi için yararlı olduğu sonucuna varmıştır.
Oksijen tedavisi, bir kişinin ne kadar nefessiz hissettiğini azaltmaya ve aktif olma yeteneklerini geliştirmeye yardımcı olmak için reçete edilebilir. Bununla birlikte, araştırmanın yakın zamandaki bir gözden geçirmesi, interstisyel akciğer hastalığı olanlarda uzun süreli oksijen tedavisinin yararlılığını sorgulamaktadır.
Anti-inflamatuar ilaçlar
Bazı antienflamatuvar ilaçlar akciğerlere zarar verebilirken, diğerleri semptomları hafifletebilir. Bir örnek kortikosteroid prednizondur.
Kortikosteroid tedavisi çeşitli interstisyel akciğer hastalıkları için faydalı olabilir, ancak yan etkileri yoktur.
Bağışıklık bastırıcı ilaçlar
Otoimmün bir bozukluk belirtilere neden oluyorsa, doktorlar akciğerlerde meydana gelen hasarı azaltmak için bağışıklık sistemini baskılayan ilaçları önerebilirler.
Antifibroz ilaçlar
Antifibroz veya anti-skarlasma ilaçlar olarak bilinen yeni bir ilaç sınıfı, skar dokusu oluşumu için gerekli olan vücuttaki yolları bloke ederek işe yarıyor gibi görünmektedir.
Bu ilaçlar bilinen bir neden olmadan bir tür interstisyel akciğer hastalığı olan idiopatik pulmoner fibrozisin tedavisi için onaylanmıştır.
Bu ilaçların örnekleri arasında, diğer tipteki interstisyel akciğer hastalıklarında etkinliği açısından halihazırda incelenmekte olan Ofev (nintedanib) ve Esbriet (pirfenidon) bulunmaktadır.
Nakli
Şiddetli veya hızlı ilerleyen durumlar akciğer nakli gerektirebilir. Doktorlar, bir kişinin akciğer nakli yapılmasını önermeden önce yeterince sağlık ve diğer sağlık sorunlarından arınmış olduğundan emin olmak isteyecektir.
Paket servisi
İnterstisyel akciğer hastalığı için görünüm herkes için farklıdır. Bu ilerleyici bir hastalıktır ve skar ve iltihap nedeniyle oluşan hasarın tedavisi yoktur. Semptomlar öngörülemeyen bir şekilde ilerleyebilir ve birinin hayatını zorlaştırabilir.
İnterstisyel akciğer hastalığı olan kişiler oksijen tedavisi, pulmoner rehabilitasyon ve sağlıklı ve çeşitli diyetler gibi yaşam tarzı değişikliklerine iyi yanıt verebilir. Tıbbi tedaviler, akciğer hasarının yavaşlamasına yardımcı olabilir ve birinin nefes almasına yardımcı olabilir ve bazı durumlarda akciğer nakli bir gereklilik olacaktır.
İnterstisyel akciğer hastalığını teşhis etmek ve ideal tedavi seçeneğini tartışmak için bir doktora başvurmak, interstisyel akciğer hastalığı yaşadıklarından şüphelenen herkes için en iyi tedavi şeklidir.
