Dysautonomia, otonom sinir sistemini etkileyen geniş bir yelpazeyi ifade eder.
Semptomlar bayılma, kardiyovasküler sorunlar ve solunum problemlerini içerir. Parkinson hastalığı ve diyabet gibi durumlarla bağlantılıdır.
Dysautonomias birçok formda gelir, ancak hepsi otonom sinir sistemini (ANS) içerir.
ANS, sabit bir iç sıcaklığın muhafaza edilmesinden, solunum düzenlerinin düzenlenmesinden, kan basıncını sabit tutmasından ve kalp hızını idare etmekten sorumludur. Ayrıca pupilla dilatasyonu, cinsel uyarılma ve atılımda da rol oynar.
Dysautonominin semptomları genellikle bu özel sistemlerde problem olarak ortaya çıkar.
Dysautonomia dünya çapında yaklaşık 70 milyon insanı etkilemektedir.
Bu yazıda, farklı dysautonomi türleri, semptomları ve tedavileri ele alınmaktadır.
Dysautonomia hakkında hızlı gerçekler
- Yaklaşık 15 çeşit dysautonomia vardır.
- Primer dysautonomi genellikle kalıtsal veya bir dejeneratif hastalık nedeniyle, ikincil dysautonomlar ise başka bir durum veya hasardan kaynaklanır.
- En sık görülen tipler, bayılmaya yol açan nörokardiyojenik senkoptur. Dünya çapında milyonlarca insanı etkiliyor.
- Tüm dysautonomiaslara hitap eden tek bir tedavi yoktur.
belirtiler
Birçok farklı dysautonomia vardır ve semptomlar her biri için farklıdır. Çoğu durumda, belirtiler görünmez ve dahili olarak ortaya çıkar.
Bununla birlikte, dysautonomisi olan kişilerde ortaya çıkabilecek ortak özellikler vardır.
Belirtileri tahmin etmek zor olabilir. Bu etkiler gelip gidebilir ve normalde ne kadar şiddetli olduklarına göre değişir. Belirli bir fiziksel aktivite daha şiddetli semptomları tetikleyebilir. Bu, dysautonomisi olan kişilerin aşırı efordan kaçınmasına neden olabilir.
Ortak belirtiler şunlardır:
- dik kalmak için yetersizlik
- baş dönmesi, baş dönmesi ve bayılma
- hızlı, yavaş veya düzensiz kalp atışı
- göğüs ağrısı
- düşük kan basıncı
- gastrointestinal sistemle ilgili problemler
- mide bulantısı
- görsel alanda rahatsızlıklar
- zayıflık
- nefes alma zorlukları
- ruh hali
- kaygı
- egzersiz için yorgunluk ve hoşgörüsüzlük
- migren
- titreme
- bozulan uyku düzeni
- sık idrara çıkma
- Sıcaklık Düzenleme Problemleri
- konsantrasyon ve hafıza problemleri
- iştahsızlık
- özellikle gürültü ve ışığa maruz kaldığında aşırı aktif duyular
Bunlar bir dizi kombinasyonda ortaya çıkabilir ve dysautonomiyi teşhis etmek için zor bir durum haline getirir.
Türleri
En az 15 farklı dysautonomia vardır.
En sık görülenleri nörokardiyojenik senkop ve postural ortostatik taşikardi sendromudur (POTS).
Nöro kardiyojenik senkop
Nörokarjiyojenik senkop (NCS) en yaygın dysautonomidir. Dünya çapında on milyonlarca insanı etkiliyor. Ana semptom da senkop olarak da adlandırılır. Bu, yalnızca vesilesiyle ortaya çıkabilir veya bir kişinin günlük hayatını bozacak kadar sık olabilir.
Yerçekimi doğal olarak kanı aşağı doğru çeker, ancak sağlıklı bir ANS, bacaklarda ve ayaklarda kan birikmesini önlemek ve beyne kan akışını sağlamak için kalp atışı ve kas gerginliğini ayarlar.
NCS, bunu kontrol eden mekanizmalarda bir başarısızlığı içerir. Beyindeki geçici kan dolaşımı kaybı bayılmaya neden olur.
Çoğu tedavi semptomları azaltmayı amaçlamaktadır.
Sadece ara sıra bayılmayan kişiler için belirli tetikleyicilerin önüne geçmek yardımcı olabilir.
Tetikleyiciler şunları içerir:
- kurutma
- stres
- alkol tüketimi
- çok sıcak ortamlar
- sıkı kıyafetler
Beta-bloker ve kalp pili gibi ilaçlar, kalıcı veya ciddi NCS vakalarını tedavi etmek için kullanılabilir.
Postural ortostatik taşikardi sendromu
Postural ortostatik taşikardi sendromu (POTS) Amerika Birleşik Devletleri’ndeki (ABD) 1 ila 3 milyon kişiyi etkilemektedir. Bunların yaklaşık yüzde 80’i kadındır. Genellikle bir otoimmün hastalığı olan insanları etkiler.
Belirtiler şunları içerebilir:
- baş dönmesi ve bayılma
- taşikardi veya anormal hızlı kalp atış hızı
- Gögüs ağrıları
- nefes darlığı
- mide bozukluğu
- sallama
- egzersizle kolayca yorulmak
- sıcaklıklara aşırı duyarlılık
POTS normalde ikincil bir dysautonomidir. Araştırmacılar, hastalığı olan kişilerde yüksek düzeyde oto-immün belirteçler bulmuşlardır ve POTS’li hastalar da genel popülasyondan, multipl skleroz (MS) gibi bir otoimmün bozukluğa sahip olma olasılığından daha yüksektir.
Oto-immün faktörlerin yanı sıra, POTS veya POTS benzeri semptomlara bağlı durumlar şunlardır:
- bazı genetik bozukluklar veya anormallikler
- diyabet
- Ehlers-Danlos Sendromu, bir kolajen protein bozukluğundan daha çok eklem hipermobilitesine ve “sıkışma” damarlarına yol açabilir
- Epstein-Barr virüsü, Lyme hastalığı, ekstra pulmoner miyoplazma pnömonisi ve hepatit C gibi enfeksiyonlar
- alkolizm, kemoterapi ve ağır metal zehirlenmesinden kaynaklanan toksisite
- travma, hamilelik veya ameliyat
POTS’nin nedenlerine yönelik araştırmalar devam etmektedir. Bazı bilim adamları bunun bir genetik mutasyona bağlı olabileceğine inanırken, diğerleri bir otoimmün bozukluk olduğunu düşünüyor.
Çoklu sistem atrofisi
Çoklu sistem atrofisi (MSA) POTS ve NCS’den daha az görülür. 55 yaş civarında daha olasıdır.
MSA’nın her 100.000 kişide 2 ile 5 kişi arasında bir etki yarattığı tahmin edilmektedir. Genellikle Parkinson hastalığı ile karıştırılır, çünkü erken belirtiler benzerdir.
MSA’lı insanların beyinlerinde, belirli bölgeler yavaş yavaş, özellikle beyincik, bazal gangliyon ve beyin sapı yıkılır. Bu, motor güçlüklerine, konuşma sorunlarına, denge problemlerine, zayıf kan basıncına ve mesane kontrolü ile ilgili sorunlara yol açar.
MSA kalıtsal veya bulaşıcı değildir ve MS ile ilişkili değildir. Araştırmacılar, MSA’ya neyin neden olabileceği hakkında çok az şey biliyorlar. Sonuç olarak, tedavi ve tedavi yoktur.Bunun nedeni yavaş ilerlemesidir.
Bununla birlikte tedavi, yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçlar yoluyla spesifik semptomları yönetebilir.
Otonomik disrefleksi
Otonom disrefleksi (AD) en çok omurilik yaralanmaları olan insanları etkiler. AD normal olarak, bir hastanın yaralanmasının seviyesinin altındaki bölgenin tahrişini içerir. Bu bir enfeksiyon veya kabızlık olabilir. Sonuç olarak, ikincil bir dysautonomia olarak sınıflandırılır.
Bir dizi koşul ve yaralanma AD’yi getirebilir. Bunlar arasında, bunlarla sınırlı olmamak üzere, idrar yolu enfeksiyonları (İYE) ve iskelet kırıkları yer alır.
Hasarlı omurga, ağrı mesajlarının beyne ulaşmasını engeller. ANS uygun olmayan şekilde tepki verir, kan basıncında şiddetli çiviler oluşturur.
Semptomlar şunları içerir:
- baş ağrısı
- kırmızı surat
- lekeli cilt
- tıkalı burun
- yavaş bir nabız
- mide bulantısı
- yaralanma bölgesine yakın goosebumps ve clammy cilt
Çoğu tedavi, ilk yaralanmayı veya tahrişi gidermeyi amaçlar. Bu, daha fazla AD saldırısını engeller.
Baroreflex hatası
Barorefleks mekanizması, vücudun sağlıklı bir tansiyonu korumasının bir yoludur.
Baroreseptörler, önemli kan damarlarında bulunan gerdirme reseptörleridir. Arter duvarlarındaki gerginliği tespit eder ve beyin sapına mesajlar gönderir.
Bu mesajlar başarısız olursa, kan basıncı istirahatte çok düşük olabilir veya stres veya aktivite zamanlarında tehlikeli bir şekilde yükselebilir.
Diğer semptomlar arasında baş ağrıları, aşırı terleme ve ilaca cevap vermeyen anormal kalp hızı yer alır.
Barorefleks yetmezliği tedavisi, kalp hızını ve kan basıncını kontrol etmek için ilaçları ve stres yönetimini iyileştirmeye yönelik müdahaleleri içerir.
Diyabetik otonom nöropati
Diyabetik otonomik nöropati, diyabetli kişilerin tahmini yüzde 20’sini etkilemektedir ve dünya çapında yaklaşık 69 milyon insana denk gelmektedir. Bu durum kalbi kontrol eden sinirleri etkiler, kan basıncını düzenler ve kan glukoz seviyelerini kontrol eder.
Belirtiler aşağıdakileri içerebilir:
- taşikardi ya da hızlı istirahat kalp atış hızı
- ortostatik hipotansiyon veya ayakta dururken düşük tansiyon
- kabızlık
- solunum problemleri
- gastroparezi veya mide içinden doğru geçmeyen yiyecekler
- erektil disfonksiyon
- sudomotor disfonksiyon veya terleme ile düzensizlikler
- bozulmuş nörovasküler fonksiyon
- “kırılgan diyabet”, genellikle tip I, sık görülen hiperglisemi ve hipoglisemi atakları ile karakterizedir
Diyabetik otonom nöropatinin tedavisi, diyabetin dikkatli bir şekilde yönetilmesine odaklanır. Bazı durumlarda antioksidanlar ve aldoz redüktaz inhibitörleri gibi ilaçlar semptomları azaltabilir.
Ailesel dysautonomia
Ailesel dysautonomia (FD) çok nadir bir dysautonomi türüdür. Sadece Doğu Avrupa’daki kökleri ile neredeyse tamamen Aşkenazi Yahudisi olan yaklaşık 350 kişiyi etkiliyor.
Semptomlar normal olarak bebeklik veya çocukluk döneminde ortaya çıkar ve şunları içerir:
- beslenme zorlukları
- Yavaş büyüme
- gözyaşı üretememe
- sık akciğer enfeksiyonları
- Doğru sıcaklığı korumakta güçlük
- uzun süreli nefes tutma
- yürüyüş ve konuşma da dahil olmak üzere gecikmiş gelişim
- altına işeme
- zayıf denge
- böbrek ve kalp problemleri
Ailesel dysautonomi genellikle ölümcül olan ciddi bir durumdur. Tedavisi yoktur.
Yaşam beklentisi son 20 yıl içinde daha iyi semptom yönetimi ile önemli ölçüde iyileşti, ancak semptomlar günlük hayatı zorlaştırabilir.
Durum genellikle otonomik kriz olarak adlandırılan bir sendroma yol açar. Bu kan basıncı ve kalp hızında hızlı dalgalanmalar, dramatik kişilik değişiklikleri ve tam sindirim kapanmasını içerir.
tedavi
Şu anda birincil dysautonomias için bir tedavi yoktur. Bununla birlikte, başlangıç durum tedavi edildiğinde sekonder dysautonomias semptomları sıklıkla gelişir.
Tedavi, bireyin bedeni fiziksel olarak koordine etmesi ve güçlendirmesi için bir program başlatabilmesi için yeterli semptomları azaltmayı amaçlamaktadır. Bu, otonom sinir sisteminin, gerektiği gibi çalışmıyorken etkilerini dengelemelerine yardımcı olabilir.
Tedavi planı, her kişinin semptom kombinasyonunun türüne ve özel ayrıntılarına bağlı olacaktır. Tedavi bireyselleştirilmelidir, ancak sıklıkla dysautonomisi olan bir kişinin duruma eşlik eden yaşam tarzı değişiklikleri ile başa çıkmasına yardımcı olmak için fizik tedavi, egzersiz terapisi ve danışmanlık gerektirir.
Kardiyologlar veya kalp uzmanları ve nörologlar veya sinir sistemi koşullarında uzmanlaşmış doktorlar dahil olmak üzere çeşitli doktorlar tedaviye dahil olabilir.
Bazı semptomları azaltmak için ilaç kullanılacaktır ve öngörülen kurs, hastanın yaşadığı fiziksel değişiklikleri karşılamak için zaman içinde değişebilir. Bir hastanın ilacın etkilerini hissetmesi uzun bir süre alabilir.
Aynı zamanda günde 2 ila 4 litre su içmek ve günlük tuz alımını 4 ila 5 gram arasında arttırmak da tavsiye edilir. Şekerde yüksek kafein ve içecekler özellikle genç hastalar tarafından en iyi şekilde önlenir.
Size en uygun tedavinin seyri hakkında bir doktora başvurun.
Görünüm
Bir kişinin dysautonomiden kurtulabilmesinin ne kadar muhtemel olduğuna dair araştırmalar devam etmektedir.
Ancak, görünüm tamamen dysautonomia tipine bağlıdır. Terim, şiddet derecesine göre değişen çok çeşitli koşulları kapsar.
Lütfen ana türleri daha ayrıntılı olarak kapsayan Türler bölümüne bakınız.
Nedenler
Dysautonomias, genellikle başka bir duruma bağlı olduğu için bir dizi nedenden kaynaklanır.
Primer dysautonomlar kalıtsaldır veya dejeneratif bir hastalıktan dolayı ortaya çıkar. Ancak ikincil dysautonomlar, bir yaralanma veya başka bir durumun bir sonucu olarak ortaya çıkar.
Sekonder dysautonomiye yol açabilecek ortak durumlar şunlardır:
- şeker hastalığı
- çoklu skleroz
- romatoid artrit
- Parkinson hastalığı
- Çölyak hastalığı
Teşhis
Dysautonominin teşhis edilmesi zordur ve yanlış tanı yaygındır. Semptomlar, halihazırda mevcut olan başka bir durumla karıştırılabilir.
Başarılı bir tanı çoğu kez çeşitli uzmanlar arasındaki işbirliğinden kaynaklanır.
