Cushing sendromu nedir?

Cushing sendromu, bir kişinin kortizol seviyeleri çok yüksek olduğunda ortaya çıkabilecek nadir ancak karmaşık bir hormonal durumdur. Vücut üzerindeki etkileri geniş kapsamlıdır. Bu ciddi bir bozukluktur ve ölümcül olabilir.

En sık görülen semptomlar, cildin incelmesi, kilo alımı, morarma, yüksek tansiyon, osteoporoz, diyabet, kabarık bir yüz, halsizlik ve kadınlarda adet dönemlerinin kesintiye uğramasıdır.

Bu durumu geliştirme riski taşıyan kişiler arasında, astım gibi başka bir hastalık için veya steroid ile hipofiz bezinde veya adrenal bezinde tümör bulunanlarda yüksek dozda steroid ilaçlar alan kişiler bulunmaktadır. Bu grupların her ikisi de steroid hormonu, kortizol çok fazla olabilir.

Nedenler

Cushing sendromu, hormon kortizolün yüksek seviyeleri ile ilişkilidir.

Hormon üretimini kontrol eden vücut sistemi endokrin sistemdir. Bu sistemde bezler birlikte çalışır ve farklı tipte hormonlar üretir.

Bu bezler arasında adrenal bezler, hipofiz bezi, tiroid bezi, paratiroid bezleri, pankreas, yumurtalıklar (kadınlarda) ve testisler (erkeklerde) bulunur.

Böbreküstü bezleri böbreklerin hemen üzerinde bulunur ve kortizol üretirler. Kortizol birincil stres hormonudur ve insanlarda başlıca doğal glukokortikoiddir (GC).

Kortizol, vücudun proteinleri, karbonhidratları ve yağları besinlerden enerjiye nasıl çevirdiğini düzenlemeye yardımcı olur.

Ayrıca kan basıncını ve kan glikoz seviyelerini kontrol etmeye ve kardiyovasküler fonksiyonları korumaya yardımcı olur. Bağışıklık sistemini bastırır ve vücudun strese nasıl tepki verdiğini etkiler.

Kortizol seviyeleri çok yüksek olduğunda Cushing sendromu ortaya çıkabilir.

Türleri

İki çeşit Cushing sendromu vardır.

Ekzojen Cushing sendromu

Nedeni vücudun dışından geliyorsa, duruma ekzojen Cushing sendromu denir.

Ekzojen Cushing sendromu, Prednizon, deksametazon veya Decadron ve metilprednizolon veya Medrol gibi uzun süreli, yüksek dozda kortikosteroid ilaçların kullanımının bir sonucu olabilir.

Romatoid artrit, lupus, astım ve bir organ nakli alıcısı olan kişiler, tedavilerinin etkili olması için bu ilaçların oldukça yüksek dozlarına ihtiyaç duyabilirler. Bu, vücutta aşırı kortizol gibi benzer etkilere neden olabilir.

Eklem ağrısı, sırt ağrısı ve bursit için kullanılan enjektabl kortikosteroidler de Cushing sendromuna yol açabilir.

Egzema için kullanılanlar gibi steroid kremler Cushing sendromu için bir risk faktörü olarak kabul edilmez. Astım için kullanılan bazı inhale steroidler, yüksek dozlar haricinde Cushing sendromunun daha yüksek bir insidansına bağlı değildir.

Endojen Cushing sendromu

Endojen Cushing sendromu, neden vücudun içinden geldiği zaman, örneğin, adrenal bezler çok fazla kortizol üretir.

Bazen, bir tümör kortizol üretimini düzenleyen adrenokortikotropik hormonun (ACTH) aşırı üretimine yol açabilir. Bu, hipofiz bezinde iyi huylu bir tümör veya pankreas, tiroid, timus bezi veya akciğerde iyi huylu veya habis bir tümör olabilir.

Kanser dışı bir tümör gibi adrenal bezlerin bir bozukluğu, kortizolün aşırı üretimi ile sonuçlanabilir.

belirtiler

Cushing sendromu vücudun çeşitli bölgelerini etkileyebilir. Semptomlar, bireysel hastalar arasında ve bozukluğun nedenine bağlı olarak değişebilir.

Kilo alımı Cushing sendromunun belirleyici işaretidir. Yüksek seviyelerde kortizol yağın özellikle göğüs, mide ve yüze yeniden dağıtılmasına neden olur. Bir “buffalo kambur”, boyun ve omuzların arkasında yağ birikmesiyle sonuçlanabilir.

Cushing sendromlu çocuklar daha yavaş büyüyebilir.

Uzuvlar vücudun geri kalan kısmı ile karşılaştırıldığında ince olabilir ve yüz kabarık, yuvarlak ve kırmızı olur.

Cilt aşağıdaki şekillerde etkilenir:

• Çok incedir.
• Kolayca çürüyor.
• Kırmızımsı-morumsu çatlaklar mide, kalçalar, uzuvlar ve göğüsler üzerinde görünür.
• Noktalar omuzlar, göğüs ve yüz üzerinde gelişir.
• Koyulaştırılmış cilt boynunun etrafında görünür.
• Ödem veya su tutma, cilt altında gerçekleşir.
• Cilt lezyonlarının, sıyrıklar, kesikler, çizikler ve böcek ısırıkları gibi iyileşmesi uzun zaman alır.

Kadınlar hirsutizm olarak bilinen aşırı yüz ve vücut kılı olabilir. Bir kadının sesi derinleşebilir ve kafasındaki saçı kaybedebilir. Adet düzensiz ve daha seyrek olmakla birlikte adet kanaması bozulabilir. Tamamen durabilirler.

Omuzlar, eklemler ve kalçalardaki kaslar zayıflayabilir ve yüksek kortizol seviyeleri osteoporoz veya kırılgan kemiklere yol açabilir. Bu, kaldırma gibi normal günlük görevlerde bile hastaları kırılmaya karşı daha hassas hale getirebilir.

Psikolojik ve ruh hali değişiklikleri meydana gelebilir;

• kaygı
• Depresyon
• sinirlilik
• Duygusal kontrol kaybı
• Aşırı ruh hali
• Panik ataklar.

Cinsel problemler erkeklerde daha düşük bir libido veya cinsel yoldur. Bir erkeğin erektil disfonksiyonu olabilir, bu da bir ereksiyon ve infertilitenin elde edilememesi veya devam ettirilememesidir. Ancak, adrenal bezler testosteron ve diğer hormonları aşırı üretirse, bu libidoyu artırabilir.

Diğer problemler arasında görsel bozukluklar, baş ağrıları, hipertansiyon veya yüksek tansiyon, aşırı yüksek glukoz seviyeleri, artmış susama, daha sık idrara çıkma ve aşırı terleme yer alır.

Astım, artrit veya inflamatuar barsak hastalığı için kortikosteroid ilaçları alan ve Cushing sendromunun belirtilerini ve semptomlarını deneyimleyen herkes, doktorlarına en kısa zamanda başvurmalıdır.

Teşhis

Diğer koşullar ve hastalıklar Cushing sendromuyla benzer semptomlara sahiptir, bu yüzden önce bunları ortadan kaldırmak önemlidir.

Hormonal bir sorundan şüphelenilirse, doktor muhtemelen hastayı kortizol seviyelerini oluşturmak için bir idrar testi, kan testi veya tükürük testi isteyebilecek bir endokrinologa yönlendirecektir.

Hastaya Cushing sendromu teşhisi konulursa, iyi huylu veya habis bir tümör olabilecek nedeni araştırmak için ileri testler gerekli olacaktır.

Sonuçlar beklenirken, hastaya kortizol üretimini engelleyen ve kandaki konsantrasyonunu azaltan bir metirapon reçete edilebilir.

tedavi

Tedavi kortizol seviyelerini azaltmayı amaçlamaktadır, ancak tedavi tipi, sendromun sebebi de dahil olmak üzere çeşitli faktörlere bağlı olacaktır.

Nedeni, astım, artrit veya başka bir durumun tedavisi için kortikosteroid kullanımı ise, hekim ilacın dozunu azaltabilir veya kortikosteroid olmayan bir ilaçla değiştirebilir.

Hastalar, kortikosteroid dozajlarını tıbbi gözetim olmaksızın düşürmemelidir; çünkü bu, tehlikeli derecede düşük kortizol seviyelerine yol açabilir.

Bir tümör ameliyat gerektirebilir. Bir hipofiz tümörü hastanın burnundan çıkarılabilir. Adrenal bezler, pankreas veya akciğerlerdeki tümörler konvansiyonel cerrahi veya anahtar deliği ameliyatı gerektirebilir.

Ameliyattan sonra, hastalar normal hormon üretimine dönene kadar kortizol replasman ilaçlarını almalıdırlar.

Radyoterapi, bir tümörün çıkarılması için tedavinin bir parçası olarak kullanılabilir ve tümör kanserli ise, örneğin akciğerde kemoterapi gerekebilir.

Ketokonazol (Nizoral), mitotan (Lysodren) ve metiropon (Metopirone) gibi ilaçlar, aşırı kortizol üretimini kontrol etmeye yardımcı olabilir.

Bir tümör düşük hormon üretimine neden oluyorsa, doktor hormon replasman tedavisi (HRT) reçete edebilir.

Başka tedavi yoksa, adrenal bezin cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.

Komplikasyonlar

Cushing sendromu olan kişiler de dahil olmak üzere çeşitli olası komplikasyonlarla karşı karşıya:

• osteoporoz
• Yüksek tansiyon
• Böbrek taşı
• Diyabet
• Daha sık enfeksiyonlar
• Olağandışı enfeksiyon riski
• Kas kütlesinin kaybı
• Güç kaybı.

Cushing sendromu ciddi bir durumdur. Tedavi edilmediği takdirde ölümcül olabilir.