Bipolar bozukluk, şu anda Manik Depresyon tanımlamak için kullanılan isimdir – iki kutup veya aşırı arasında duygudurum belirteçleri – öfori (mani) biri ve umutsuzluk (depresyon) diğeri. Çoğumuz bunu biliyoruz – eğer sadece Vincent van Gogh gibi ünlü hastalardan dolayı – ama bipolar bozukluk diyabet kadar yaygın olsa da, birçoğu tanınmayan ve yetersiz tedavi edilir. Bu üzücü bir durumdur, çünkü durumu kontrol altında tutabilen ve büyük ölçüde bireylerin normal bir şekilde devam etmelerine izin veren iyi tedaviler mevcuttur.
Resmi tahminler, bipolar hastalığın nüfusun yüzde 1 ila 4’ünü etkilediğini, ancak bazı araştırmacıların gerçek rakamın yüzde 10’a yaklaştığını söylediler (1). Dünya Sağlık Örgütü, zaten engelin altıncı önde gelen nedeni olduğunu söylüyor (2).
İki ana bipolar bozukluk tipi vardır. Bipolar I olan insanlar, bir hafta süren ya da manik ve depresif belirtilerden oluşan bir karışımın en az bir kez şiddetli ruh hali ya da manisinin şiddetli bir halini deneyimleyeceklerdir. Bipolar II olan kişiler, en az bir majör depresyon ve bir dereceye kadar mani yaşamış olacaklardır; ancak bu, bipolar I’den daha az şiddetli olabilir ve hipomani olarak tanımlanır (3).
Şiddetli bipolar I mani vakalarında, semptomlar sanrılar ve halüsinasyonlar şeklinde olabilir, bu nedenle hemen hastanede olmak üzere hemen tedavi edilmelidir. Daha genel olarak, mani ve hipomani belirtileri daha az açıktır; coşku, büyükanne, dürtüsellik, pervasızlık ve uykuya duyulan ihtiyacın azalması genç coşkunluğa atfedilebilir. Spektrumun depresif ucunda, anksiyete, sinirlilik, düşmanlık ve depresyon duyguları şiddetli veya intihar davranışlarına yol açabilir. Kontrolsüz bipolar hastalarının yaklaşık üçte biri şu anda intihar girişiminde bulunur ve bunların yaklaşık yarısı başarılı olur (4, 5).
Bipolar bozukluk tipik olarak bir kişinin geç teensinde veya yirmili yaşların başında kendini hissettirir. Erkekler kadın olarak etkilenecek gibi görünüyor. On vakadan dokuzu, yaşam boyunca periyodik olarak yaklaşık 20 yıl boyunca ortalama dokuz ciddi atakla tekrar eder (6, 7). Depresyonun manik ataklara oranı batı popülasyonlarında ikiden bire birdir. Maniye kıyasla, depresyon atakları daha uzun süre dayanır ve daha yüksek bir intihar riski taşır. Ataklar arasında, hastalar sadece normal duygudurum değişiklikleri veya hafif semptomlar ile görece sakin ve stabil dönemler yaşayabilirler. Bugünkü tedaviler, bu durumu ve semptomları ne zaman ortaya çıkarsa, bu süreci durdurmaya devam etmek üzere düzenlenmiştir.
Teşhis zor
Hastalık, doktorların teşhis etmesini zorlaştıran karmaşık ve değişken bir süreçtir. Çok sık görülen davranışlar, ilginç bir kişiliğe veya sorunlu ergenliğe işaretlenir. Fakat bipolar bozukluğun kişiliği ile ilgisi yok, Vancouver, Kanada British Columbia Üniversitesi’nin önde gelen araştırmacılarından Profesör Allan Young. “Erken teşhis ve tedavi önemlidir, çünkü durum kişinin yaşamının birçok yönünü etkilemektedir” diye vurgulamaktadır.
Profesör Young, “Maalesef, bipolar bozukluk hastaları, fiziksel sağlığı ve refahı olumsuz yönde etkileyebilecek kaygıya daha yatkındır” diye ekliyor. “Ayrıca, alkol veya diğer maddeleri suistimal etme konusunda güçlü bir risk var.”
Yanlış tanı, tanı koymanın yanı sıra bir problem olabilir. Profesör Young, “Bipolar hastaları sadece depresyon veya anksiyete olarak yanlış teşhis edilirse ve sadece antidepresan ilaçlarla tedavi edilirse, kötüleşme riski yüksektir” diyor. Benzer şekilde, öncelikle maniyi kontrol etme ve önleme yönündeki tedavi ya da madde kötüye kullanımını durdurmaya yönelik çabalar, depresif belirtilerle başa çıkmak için başarısız olabilir.
Bipolar bozukluk hastaları genellikle çok zeki ve yaratıcı bireylerdir. Tarih, büyük başarılar elde etmek için manik enerjinin patlamalarını kullanan Charles Dickens ve Beethoven gibi birkaç şeyi ortaya çıkarır. Ancak, bozukluğu kontrol altında tutamamak, daha az fanilerin işlerini tutmasını ve işlerinde sürekli olarak iyi performans göstermesini zorlaştırabilir (8). Yakın zamanda yapılan ABD araştırmaları, bipolar bozukluğun, ülkeye yılda 14 milyar dolar harcayarak üretkenliği yitirdiğini tahmin etmektedir (9).
Profesör Young, Bipolar bozukluğun zihnin normal düşünme, hatırlama ve akıl yürütme kabiliyetine ağır bir şekilde zarar verdiğini belirtmektedir (10). Sadece yarış düşünceleri, uyumsuzluk, dikkatsizlik ve konsantrasyon bozukluğu ile değil, aynı zamanda “icra edici işleyiş” kaybı olarak tanımlanan daha incelikli şekillerde de. “Bu, planlama, duygularla başa çıkma, organize etme, gerektiğinde dikkati odaklama, işlem bilgisi ve çalışma belleğine erişim yeteneğini içerir” diye açıkladı. “Bu, hepimizin kabul ettiği bir şey ama bunu kaybetmek, bipolar bir hasta için korkunç bir şekilde devre dışı bırakılabilir.”
Ayrıca ilişkilerin bozulmasına da yol açabilir. Bipolar hastalar, genel popülasyona göre iki kat daha fazla boşanma olasılığına sahiptir (114). Bipolar duygudurum dalgalanmaları, sonuçta ortaya çıkan davranışlar, meslektaşları ve arkadaşları ile ortakları da rahatsız ederse, sosyal hayata yansımaları da vardır. Yakın aile üyeleri bile bazen tahammül edemeyen iki kutuplu davranışlar bulabilirler. Bipolar bozukluğu kontrol altına almak için muhtemelen en zorlu sebep budur. Bipolar bozukluk hastalarında morbidite ve mortalite oranları, kanser veya kardiyovasküler hastalıktan muzdarip olanlara göre daha yüksektir.
Tedavi ilerledi
Hastalar teşhis ve tedavi edildiklerinde – 10 yıla kadar sürebilen bir işlem – reçete edilen tedavi türü değişebilir ve bazıları rahatsız edici yan etkilere neden olabilir.
Bazı yaşlı tedaviler, hastaların ilaç almayı bıraktığı pek çok soruna neden oluyor, diyor Ludwig-Maximilians-Üniversitesi, Münih, Almanya psikiyatrist Dr Heinz Grunze. Pek çok hastanın her gün hoş olmayan yan etkilere sahip olan dört ilacı uyuşturucu alması beklenmektedir (12, 13).
Bipolar tedavinin eski dayanağı, duygudurum dengeleyici terapi lityumdu. Bu, maniyi kontrol etmede oldukça etkilidir ve antikonvülsan valproat gibi epizodlar arasında bir bakım tedavisi olarak kullanılmaktadır, ancak bu ilaçların depresif semptomları önlemede ve kontrol etmede çok daha az etkili olduğu ve daha az yaygın kullanıldığı düşünülmektedir (14). Lityum alan hastalar kan izlemelerine ihtiyaç duyarlar ve düşünme ve hafıza problemleri, kilo alımı ve birçok tedaviyi bırakan titreme gibi yan etkiler yaşayabilirler.
Psikiyatristler, tedavinin son on yılda önemli ölçüde ilerlediğine inanmaktadır. Profesör Young, “Yeni antipsikotik ilaçlar” ile ilişkili istenmeyen yan etkilerin birçoğu olmadan hızlı bir şekilde mani kontrol edebilir, lityumun azaltılmasına izin vermek veya bunun yerine kullanılabilir. Daha eski ilaçlar (, 15). Özellikle, eski ilaçların bu kadar üzücü ve damgalayıcı olduğu için kontrol edilemeyen sarsıcı veya sarsıcı hareketlerdir. ”
“Bütün insan” tedavisi için ihtiyaç
Profesör Young, “Doktorlar artık hastalara daha önce daha geniş bir açıdan bakmamız gerektiğini anlıyor,” diyor. Geleneksel olarak, doktorlar mani ve depresyona odaklandı ve sadece uyuşturucuları bu semptomları ne kadar azalttığına karar verdi. Şimdi, bipolar hastalığın yaşamın birçok yönünü ne kadar etkilediğini fark ediyorlar ve uyuşturucuları diğer perspektiflerden de değerlendirmeye ihtiyaç duyduklarını kabul ediyorlar (16). Kilo ve entellektüel fonksiyon, yaşam kalitesi, diğer insanlarla iyi karışma kabiliyeti ve bir ilacın tutarlı ve rahatsız edici küçük belirtiler üretip üretmediği gibi yan etkiler de önemlidir. “Bu, bir bütün olarak hastaya bir çare sağlamanın yetersiz kaldığı durumlarda daha iyi vurgulayabilecek olan bu tür değerlendirmelerdir” diyor. Sadece bipolar hastalığın her alanı ele alındığında ve doktorlar tedavi hakkını elde ettiğinde, hastalar normal yaşama katılma becerilerini tamamen iyileştirme şansına sahip olacaklardır.
“Seni iyi kılan, seni iyi tutan”
Dr. Grunze, geçmişte, akut manis ya da depresyon ataklarının tedavisini farklı bir duygudurum-dengeleyici terapisiyle takip etti. Şimdiki görüş, sizi en kötü semptomları ele geçiren tedavinin de onları tekrar etmesini engelleyecektir. “Seni iyi kılan şey seni iyi tutar.”
Bir hastanın alması gereken daha az ilaç, tedaviye sadık kalacağı ve ilaç verildiği gibi ilaç alma olasılığının o kadar büyük olacağıdır. Bir ilaç yeterli değilse, hasta gruplarını tartışarak tedaviye daha fazla ilacın eklenmesinin alternatifleri olabilir. Konuşma terapileri de anahtardır, “psiko-eğitim” olduğu gibi inanmaktadırlar (17, 18, 19). Bu, bipolar bozukluğun doğasını ve semptomlar ortaya çıktığında veya kötüye gittiğinde erken yardım almanın önemini anlama sürecini öğrenme sürecidir. İlaçların düzenli olarak ne zaman ve neden alınacağını açıklar ve başa çıkmanın yollarını öğretir. Stres, aşırı çalışma ve çok az uyku gibi dengesizleştirici tetikleyicilerden kaçınarak, hastalar mani ve depresyonun akut ataklarını önlemeye yardımcı olabilirler.
Yeni yaklaşım, bipolar hastalığın dört boyutta yönetilmesidir – bunun bedeni, zihni, duyguları ve sosyal hayatı üzerindeki etkisi. Bu, hem yukarıda belirtilen hem de etkili ilaçları ve ilaç dışı müdahaleleri kullanmak anlamına gelir. Psikiyatristlerin çoğunluğu tarafından benimsenirse, iyimserlik sebebi vardır. Yeni araştırmalar, yeni düşünme ve yeni ilaçlar, bipolar hastalara yaşam şanslarını geri getirme olasılıklarını değiştirmeye yardımcı olmalıdır.
Mani işaretleri
– sinirlilik
– yorulmadan az uyuma
– acele bir enerji yaşamak
– kontrolsüz harcama
– her zamankinden daha özgüvenli hissetmek
– karakterden sosyalleşme / parti çıkarma
– hızlı ve her zamankinden daha fazla konuşmak
– ayrılmamış yarış düşünceleri ve fikirleri
— Konsantrasyon zorluğu
– seks için artan arzu
– uncharacteristic pervasız davranış
Depresyon belirtileri
– uzamış üzüntü / ağlama
– iştahta değişiklik: daha fazla / az yemek
– normalden daha fazla uyuma
– olağan menfaatlerde zevk kaybı
– sosyal çekilme
– değersizlik duyguları
— İntihar düşünceleri
– sinirlilik, öfke, endişe
– olumsuzluk ve kayıtsızlık
– enerji / yorgunluk kaybı
Referanslar
1. Hirschfeld RM, Calabrese JR, Weissman MM ve diğ. Toplumda bipolar bozukluk taraması. J Clin Psychiatry 2003; 64: 53-59
2. Dünya Sağlık Örgütü. Küresel Hastalık Yükü özeti. Harvard University Press. Cambridge. Mass 1996.
3. Amerikan Psikiyatri Derneği. Ruhsal bozuklukların tanı ve istatistik el kitabı (DSM-IV-TR) 4. baskı 3. rev. Washington DC. Amerikan Psikiyatrisi. Assoc 2000.
4. Angst F, Stassen HH, Clayton PJ ve diğ. Duygudurum bozukluğu olan hastaların mortalitesi: 34-38 yaş arası takip. J. Affektif Bozukluklar 2002; 68: 167-181.
5. Valtonen H ve diğ. İntihar düşüncesi ve bipolar 1 ve II bozukluklarında girişimler. J Clin Psikiyatri 2005; 66: 1456-1462.
6. T, Leverich GS, Keck PE ve ark. Stanley Vakfı Bipolar Tedavi Sonuç Ağı II. İlk 261 hastanın demografik özellikleri ve hastalık özellikleri.J Affect Disord. 2001; 67: 45-59. bu neden mavi?
7. Judd LL, Akiskal HS, Schettler PJ ve diğ. Bipolar 1 bozukluğun haftalık semptomatik durumunun uzun dönem doğal hikayesi. Arch Gen Psikiyatrisi 2002; 59: 530-7.
8. Michalak EE ve diğ. Bipolar bozukluğun işleyişe etkisi: Nitel bir analiz. Bipolar Disord 2007; 9: 126-143.
9. Kessler RC. Amerikan çalışanlarının ulusal temsili örnekleminde duygudurum bozukluklarının iş performansı üzerindeki yaygınlığı ve etkileri. Am J Psychiat 2006; 163: 1561-82006
10. Martinez-Aran A ve diğ. Bipolar bozuklukta manik veya hipomanik, depresif ve ötimik durumlar arasında bilişsel işlev. Am J Psychiat 2004; 161: 262-270.
11. Kupfer DJ, Frank E, Grochocinski VJ, Cluss PA, Houck PR, Stapf DA. Bipolar bozukluk bozukluğu olan bireylerin demografik ve klinik özellikleri. J Clin Psikiyatri. 2002; 63: 120-125. bu neden mavi?
12. Goodwin, G.M, Vieta, E. Etkili bakım tedavisi – bipolar bozukluğun kırılma döngüsünü. Avrupa Psikiyatrisi 2005; 20, 365-371.
13. Zarate CA. Bipolar manik hastalarda antipsikotik ilaç yan etki sorunları. J Clin Psikiyatri 2000; 61 (Ek 8): 52-61.
14. Genç A, Newham JI. Bipolar bozukluk için bakım tedavisindeki lityum. J Psychopharmacol 2006; 20 (suppl 2): 17-22.
15. Tohen M, Jacobs TG, Grundy SC ve diğ. Akut bipolar mani olan olanzepinin etkinliği: çift kör, rijomize plasebo kontrollü bir çalışma. Arch Gen Psikiyatri 2000; 57: 841-9.
16. Genç A. Bipolar Bozukluk – Bakım Dört Boyutları. Bipolar Bozuklukların 7. Uluslararası İncelemesi. Özet kitabı s.23
17. Clarkin JF, Carpenter D, Hull J ve diğ. Bipolar bozukluk ve eşleri olan evli hastalar için tedavi ve psiko-eğitim müdahalelerinin etkileri. Psikiyatri Araştırmaları 1998; 49: 531-33.
18. Colom F, Vieta E, Martinez-Aran A. Hastalığı remisyonda olan bipolar hastalarda, grup psiko-eğitiminin, nükslerin profilaksisinde etkinliğine ilişkin randomize bir çalışma. Arch Gen Psikiyatri 2003; 60: 402-7.
19. Perry A, Tarrier N, Morriss T ve diğ. Relapsın erken belirtilerini tanımlamak ve tedavi almak için bipolar bozukluğu olan hastaları öğretmek için randomize kontrollü çalışma. BMJ 1999; 318: 149-153.
Tarafından yazılmıştır:
Olwen Glynn Owen tarafından
Macline.co.uk şirketinde Olwen
