Bir ABD araştırma konsorsiyumu tarafından yapılan yeni bir çalışma, bir otizm spektrum bozukluğu (ASD) olan kişilerin yaklaşık yüzde 1’inde küçük bir kromozom 16 parçasının eksik ya da çoğaltıldığını keşfetmiştir. Bu özel keşifle ilgili şaşırtıcı olan, ihmalin ya da çoğaltmanın bir ebeveynden miras alınmadığı, ancak kendiliğinden, belki de kavrama zamanı civarında ortaya çıktığıdır.
Çalışma New England Tıp Dergisi’nin (NEJM) 9 Ocak tarihli çevrimiçi sayısında yayınlandı ve Boston, Massachusetts ve çevresinde 14 önde gelen üniversite ve tıp merkezini içeren Otizm Konsorsiyumu’nun çalışması.
Otizm Spektrum Bozuklukları (ASD), üç yaşın altındaki 150 çocuktan 1 tanesine kadar teşhis edilir. Semptomlar hafif ila şiddetli ve sosyal, bilişsel ve davranışsal bileşenler arasında değişir.
Araştırmacılar, yüzde 1’lik frekansın, ASD’lere bağlı bir dizi başka genetik sendromla karşılaştırılabilir olduğunu söyledi. Ayrıca, tüm asteroit ASD’lerin yaklaşık 90’ının genetik bir bileşene sahip olduğu düşünülmektedir, ancak şimdiye kadar vakaların sadece yüzde 10’u bilinen genetik ve kromozom sendromlarına bağlanabilir.
Massachusetts General Hospital (MGH) İnsan Genetik Araştırma Merkezi’nde çalışan ve gen keşif ekibinin kıdemli araştırmacısı olan Dr. Mark Daly, şunları söyledi:
“Epidemiyolojik çalışmalar otizmde çok geniş bir genetik bileşen olduğunu gösterirken, belirli genlerin nasıl dahil olduğu hakkında çok az şey bilinir.”
Daly, Otizm Konsorsiyumu’nun bir üyesidir ve Harvard Tıp Okulu’nda Tıp profesörüdür ve Harvardand Massachusetts Institute of Technology’nin geniş bir üyesidir.
Daly, “Bu kromozomal silme veya duplikasyonun otizm riskini nasıl arttırdığını anlamaktan hâlâ çok uzaktayız, ancak bu bilginin kritik bir ilk adımıdır” diye ekledi.
Bilim adamları zaten bir kromozom delesyonu veya ASD’ye bağlı duplikasyonlardan haberdardılar. Dolayısıyla bu çalışmada araştırmacılar genomun tam bir taramasını yapmaya karar verdiler.
En az bir çocuğu ASD olan ailelerden DNA tutan Otizm Genom Araştırma Değişiminden örnekler kullandılar.
Araştırmacılar, ASD’leri ve benzer sayıda etkilenmemiş ebeveynleri olan 1.400’den fazla insan örneğini taradılar. Bir ASD’si olan bireylerin 5’inde belirli bir kromozom 16 bölgesinin silinmiş olduğunu, ancak ebeveynlerinin hiçbirinde bulunmadığını bulmuşlardır. Bu, delesyonun kendiliğinden gerçekleştiğini ve kalıtsal olarak kalmadığını ileri sürdü.
Daly ve meslektaşları bu sonuçları, yaklaşık yarısı ASD veya ilgili bir bozukluk tanısı almış olan Çocuk HastanesiBoston’a katılmış olan yaklaşık 1000 hastanın ayrı bir grubundan klinik verileri inceleyerek doğruladı.
ASD veya ilişkili bir bozukluğu olanlar arasında, aynı kromozom 16 delesyonu olan 5 çocuk ve kromozom segmentinin silinmediği, ancak çoğaltıldığı 4 çocuk daha bulmuştur. Bu kromozom kusurları ASD veya ilişkili hastalık tanısı konmamış çocukların DNA’sında mevcut değildi.
Bulgular, İzlanda’daki bir biyofarmasötik şirket olan deCODE Genetics’den, ortak hastalıklarla bağlantılı insan genlerini tanımlamak için nüfus çalışmalarını kullanan bir başka veri seti tarafından tekrar doğrulandı. Bir ASD ile yaklaşık 300 kişiden 3’ünde ve aynı zamanda psikiyatrik veya dil bozukluğu olan kişilerden bazı örneklerde aynı silme yerini buldular. Delesyon, deCODE veri tabanının 20.000 üyesinden sadece ikisi ile ilişkili bir bozukluk tanısı konmamıştı.
DeCODE verilerinin daha fazla analizi, bu kromozomun silinmesinin genel popülasyonun sadece yüzde 0.01’inde mevcut olduğu halde, bir ASD’si olan kişilerde bulunmanın 100 kat daha muhtemel olduğunu gösterdi.
Daly şunları açıkladı:
“Bu büyük, kalıtsal olmayan kromozomal delesyonlar son derece nadirdir, bu nedenle, hastaların önemli bir oranda kesin olarak aynı şekilde silinmesi, otizm için çok güçlü bir risk faktörü olduğu sonucunu çıkarır.”
“Şu anda bu bölgedeki hangi genlerin bu etkiden sorumlu olduğunu anlamak için daha ayrıntılı genetik araştırmalar yürütüyoruz; bu da altta yatan biyolojiyi ve terapötik yaklaşımlara ilişkin potansiyel ipuçlarını daha iyi anlayabilmek için,” diye ekledi.
Ekte yer alan bir yazıda, Howard Hughes Tıp Enstitüsü ve Washington Üniversitesi, Washington Üniversitesi Genom Bilimleri Bölümünden Dr Evan E. Eichler ve Kennedy Krieger Enstitüsü’nden Johns Hopkins Üniversitesi’nden Baltimore, Andrew W. Zimmerman, bir kromozom parçasının kendiliğinden silinmesi veya çoğaltılmasının keşfi, ASD’lerin genetik araştırmasında yeni bir “paradigma” yı müjdelemektedir. Bu çalışmada belirtilen örnekler “buzdağının ucu” olabilir.
Eichler ve Zimmerman, “Soğanların kalan katmanlarını soymak için daha derin örnek toplama ve yeni uygun maliyetli genomik teknikler gerekebilir.”
AutismConsortium’un bu hafta başlarında yayınladığı bir açıklamaya göre, bu tip kromozom silme ve duplikasyon keşifleri de hemen klinik sonuçlara yol açıyor.
Günümüzde klinik ortamlarda kromozom mikrodizi denen yeni bir test türü kullanılmaktadır. Bu, kromozom delesyonunu ve yinelenen hastaların ve ebeveynlerinin çoğalmasını saptayabilir ve klinisyenlerin sonraki gebeliklerde rekürrens riskini değerlendirmelerine yardımcı olur, bu da birçok ebeveyn için endişe kaynağıdır.
Ancak testler pahalıdır ve her zaman sigorta kapsamında değildir. Konsorsiyum araştırmacıları, maliyetleri düşürme yolları üzerinde çalışıyorlar, örneğin, belirli kromozom 16 kusurunu tespit etmek için daha basit bir test geliştirerek.
“16p11.2’de Mikrodeletion ve MikroDuplikasyon Arasındaki İlişki ve Otizm.
Weiss, Lauren A., Shen, Yiping, Korn, Joshua M., Arking, Dan E., Miller, David T., Fossdal, Ragnheidur, Saemundsen, Evald, Stefansson, Hreinn, Ferreira, Manuel AR, Yeşil, Todd, Platt Orah S., Ruderfer, Douglas M., Walsh, Christopher A., Altshuler, David, Chakravarti, Aravinda, Tanzi, Rudolph E., Stefansson, Kari, Santangelo, Susan L., Gusella, James F., Sklar, Pamela. Wu, Bai-Lin, Daly, Mark J., Otizm Konsorsiyumu.
N Engl J Med, 14 Şubat 2008’de basılan 9 Ocak 2008’de çevrimiçi yayınlandı.
DOI: 10.1056 / NEJMoa075974.
Makale için tıklayınız.
Otizmde Genetik İstikrarsızlık.
Evan E. Eichler ve Andrew W. Zimmerman.
N Engl J Med, 14 Şubat 2008’de basılan 9 Ocak 2008’de çevrimiçi yayınlandı.
DOI: 10.1056 / NEJMe0708756.
İçerik için buraya tıklayın.
Kaynaklar: NEJM basın açıklaması, dergi makalesi ve editör, Otizm Konsorsiyumu basın açıklaması.
Yazan: Catharine Paddock
