Dokunsal halüsinasyonlar, deride veya vücutta anormal veya yanlış bir dokunma hissi veya hareket algısı içerir.
Ruhsal durumlar veya ilaç veya ilaç kullanımı ile ilişkili olma eğilimindedirler.
Dokunsal halüsinasyonlar hakkında hızlı gerçekler:
- Nörolojik durumlar veya merkezi sinir sistemini hedefleyen ilaçlar dokunma halüsinasyonlarına neden olabilir.
- Nörotransmitterleri etkileyen bazı ilaçların dokunma halüsinasyonlarına neden olduğu bilinmektedir.
- Halüsinasyonlar bir hastalık veya rahatsızlığa özgü değildir, ancak birçok durumun semptomlarıdır.
- Bazen, aynı zamanda farklı tip halüsinasyonlar oluşabilir.
- Bilişsel davranışçı terapi (BDT) çoğu zaman halüsinasyonlardan kaynaklanan rahatsızlık gibi duygusal belirtilerin azaltılmasına yardımcı olur.
belirtiler
Genellikle durum rahatsızlık verici, rahatsız edici, rahatsız edici hislere neden olur. Bazı insanlar, böceklerin bedenlerinin üzerinde gezindiklerini hissedebilirler veya dışarı çıkmaya çalışanların içinde bir şeyler vardır.
Bazı bireyler organlarının değiştiğini veya mide ya da kafatasına bir şey döndüğünü hissederler.
Bununla birlikte, bazı durumlarda, durum daha zararsız hatta biraz hoş duyumlara neden olabilir.
Parkinson hastalığının neden olduğu halüsinasyonları olan insanlar, uçma veya yüzme hissi gibi duyumları bildirirler.
Nedenler
Dokunma halüsinasyonlarına neden olduğu bilinen medikal durumlar şunlardır:
Şizofreni
Amerika Birleşik Devletleri’nde şizofreni ve şizoaffektif bozukluk tanısı konan 480 kişide yapılan bir 2010 araştırmasında, yüzde 88.5’i halüsinasyonlar yaşamıştır.
İşitsel ve görsel halüsinasyonlar en sık görülen semptomlar olsa da, katılımcıların yüzde 27’sinde dokunma halüsinasyonları görülmüştür.
2016 yılında yapılan bir çalışmada, şizofreni hastası olan 200 kişiden% 50’sinden fazlası görsel veya dokunsal halüsinasyonlar yaşamıştır.
Parkinson hastalığı
Parkinson hastalığı olan kişilerin yüzde 39,8’i dokunma halüsinasyonları dahil olmak üzere bir tür halüsinasyon yaşar. Durumla ilgili halüsinasyonlar, tehdit edici olma eğilimindedir ve hatta bazı insanlar tarafından eğlenceli olarak tanımlanmıştır.
Bazı bireyler hayvanların ya da insanların etrafındaki ya da yakınlarındaki hisleri deneyimleyecek ya da yüzer gibi hissedeceklerdir. Parkinson hastalığı olan birçok insan, duygunun gerçekleştiği kadar gerçek olmadığını anlamışlardır.
Alzheimer hastalığı
Alzheimer hastalığı olan kişilerin yüzde 53 kadarı görsel, işitsel, koku veya dokunsal halüsinasyonlar geçirir. Halüsinasyonlar orta ila şiddetli vakalarda meydana gelir, ancak durumun son aşamasında olmaz.
Lewy vücut bunama
Lewy beden demansı olanların yüzde 65’i, dokunma halüsinasyonları dahil olmak üzere bir tür halüsinasyon yaşar.
Hayalet ekstremite sendromu
Bazı insanlar bir uzuvunu ya da kullanımını kaybettiğinde, uzuvun hala bağlı ya da çok acı verici olduğunu hissetmeye devam ederler.
Delirium tremens
Şiddetli alkol yoksunluğu deliryum titremelerine veya hızlı başlangıçlı aşırı karışıklığa neden olabilir. Uzun süreli, ağır alkol kullananların yaklaşık yüzde 50’si, alkolleri kesildiklerinde veya içmeyi bıraktıklarında semptomlar yaşarlar. Ve bu insanların yüzde 3 ila 5’i deliryum, büyük malik kasılmalar veya her ikisi de gelişir.
Narkolepsi veya çok çabuk uyuyakalmak
Narkolepsi nörolojik durumun, tamamen uykudan hemen önce ve tam olarak uyanmadan önce meydana gelen, çok canlı ya da gerçekçi hipnoagik halüsinasyonlara, bir tür dokunma halüsinasyonuna neden olduğu bilinmektedir.
Vücudun uykuya dalma veya çok çabuk uyanma veya adım atma aşamalarında hareket ettiği hallerde bu halüsinasyon biçimi tetiklenir. Hemen hemen herkes, hipnogogik halüsinasyonlar yaşayacaktır, sıklıkla düşme hissi olarak, büyük bir yüksekliğe, hareket edememesine veya dokunulmadığına bakınca.
Maddeler ve ilaçlar
Dokunma halüsinasyonlarına neden olabilecek maddeler ve ilaçlar şunlardır:
- Parkinson hastalıkları
- antidepresanlar
- reçeteli uyarıcılar
- antihipertansif (propranolol)
- Anti-epileptikler
Cilde sürünen, ısırılan veya sokan böceklerin hislerini içeren dokunma halüsinasyonları, kokain, narkotikler ve amfetaminler gibi güçlü uyarıcılar kullanan kişilerde meydana gelir.
Alkol zehirlenmesi çeşitli halüsinasyonlara neden olabilir. Bazı nadir durumlarda, dokunsal varsanılar oluşabilir.
Teşhis
Halüsinasyonlar teşhis etmek zor olabilir.
Şizofreni gibi birçok akıl hastalığının testi, somut bilimsel kanıtlara dayanmak yerine, ağırlıklı olarak özneldir.
Her türlü halüsinasyonun teşhisi tam tıbbi, nörolojik ve psikiyatrik bir değerlendirme gerektirir. Tıbbi testler şunları içerebilir:
- kan testleri
- idrar testleri
- Beynin manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taraması.
Durumun madde kullanımı veya bilinen nörolojik durumlar ile ilişkili olduğu durumlarda, bir tıp doktoru veya nörolog, dokunma halüsinasyonlarını bir tanı olarak düşünebilir.
Bir kural olarak, dokunma halüsinasyonları, bilinen bir neden olmadan dokunma veya hareket hissi nedeniyle diğer halüsinasyon tiplerinden farklıdır.
tedavi
Çoğu durumda, halüsinasyonlar nörolojik veya antipsikotik ilaçların kullanımı ile ya da bireyler uyarıcı veya depresan ilaçlardan güvenli bir şekilde detoks uygulandığında durur.
Bazı ev içi ipuçları ve danışmanlık tedavisi türleri de semptomların etkisini azaltabilir.
Atipik antipsikotikler
Antipsikotik ilaçlar, dopamin gibi nörotransmitterleri bloke ederek ve sinir sinyalini ve beyin aktivitesini yavaşlatarak veya inhibe ederek çalışır.
Halüsinasyonları ve diğer psikotik belirtileri tedavi etmek için kullanılan atipik antipsikotikler şunlardır:
- risperidon
- aripiprazol
- olanzapin
- ziprasidon
- ketiapin
- pimavanserin
- klozapin
İlaç dozlarını ayarlama veya ilaçları değiştirme
Özellikle Parkinson hastalığının tedavisi için çeşitli ilaçlar, halüsinasyon riski taşır. Halüsinasyonları önlemek için dozu düşürmek veya bu ilaçların kullanımını durdurmak gerekebilir.
Çekilme veya depresan ilaçları
Deliryum tremensleri, alkolik varsanılar veya ilaç kullanımından kaynaklanıyorsa, çekilme ilaçları genellikle vücudu tetikleyici maddeden kurtarmaya yardımcı olmak için kullanılır. Benzodiazepinler genellikle deliryum tremenslerini tedavi etmek için kullanılır.
Transkraniyal manyetik stimülasyon (TMS)
Yavaş, tekrarlayan TMS patlamaları, işitsel halüsinasyonlar dahil olmak üzere halüsinasyonlar yaşayan şizofreni hastalarında beyin uyarılabilirliğini azaltabilir.
Başa çıkma stratejileri
Bazı kişiler başa çıkma stratejileri kullanarak halüsinasyon sıklığını ve semptomlarının şiddetini en aza indirebilir.
Nörolojik durumlar sonucu halüsinasyonlar yaşayan kişiler, yaygın olarak kullanılan püf noktalarından yararlanma eğilimindedir:
- Tetikleyicileri tanıma ve bunlardan kaçınma
- hobilerin ilgisini çekmek, müzik dinlemek veya televizyon izlemek
- fiziksel olarak aktif olmak
- uzanmak ya da uyumak
- arkadaşlarının ve sevdiklerinin şirketini aramak
- meditasyon ve gevşeme teknikleri
- yüksek sesle veya akılda konuşmak
- halüsinasyonun kendisini anlatması sonunda yok olur ve gerçek değildir
- sessiz veya huzurlu bir yere gitmek
Bilişsel davranış terapisi (CBT)
TCMB, insanların psikozlarını anlamalarına, tedavide aktif olmalarına ve topluma katılmalarına yardımcı olarak sosyal engellilik ve nüks riskini azaltmaya odaklanmaktadır. Aynı zamanda bireyselleştirilmiş baş etme stratejilerinin geliştirilmesini de içerir.
Psikoeğitime
Halüsinasyonları tedavi etmeye çalışmanın en büyük sorunlarından biri, birçok insanın sahip olduklarını itiraf etmemeleridir.
Halüsinasyonlar ve akıl hastalıkları üzerine eğitim materyallerinin okunması, genel olarak, insanların semptomlarını anlamalarına ve potansiyel tedavi seçeneklerini belirlemelerine yardımcı olabilir.
Ayrıca, aile üyeleri, ortaklar, arkadaşlar veya oda arkadaşlarının kendilerini daha eğitici ve destekleyici bakım sunabilmeleri için eğitmeleri genellikle yararlıdır.
